در رمان معادله ی یانوس، جی . اسپرویل نویسنده به یکی از دردناکترین مشکلات سفر در زمان پرداخته است. در این داستان ریاضیدانی برجسته که هدفش راز سفر در زمان است با زنی عجیب و زیبا روبرو می شود، و آنان دل در گرو یکدیگر می سپارند، هر چند که او چیزی درباره ی گذشته آن زن نمی داند. او کنجکاو می شود تا از هویت واقعی آن زن سر در بیاورد. سرانجام وی در می یابد که آن زن زمانی برای تغییر چهره دست به جراحی پلاستیک زده است. در ضمن عمل تغییر جنسیت نیز داشته است. دست آخر او کشف می کند که آن زن مسافر زمانی از آینده است و آن زن عملا خود او است، ولی از آینده. یعنی اینکه وی با خودش همبستر شده است. حال این پرسش پیش می اید که اگر آنان بچه دار می شدند چه پیش می آمد؟ و اگر این بچه به گذشته بر می گشت، تا در بزرگسالی به ریاضیدان ابتدای داستان تبدیل شود، آنگاه آیا امکان دارد که کسی مادر و پدر و پسر و دختر خودش باشد؟

عوض کردن گذشته

زمان یکی از رازهای بزرگ گیتی است. همه ما بر خلاف اراده در رودخانه ی زمان به پیش برده می شویم. در حدود ۴۰۰م، سنت آگوستین به تفصیل دربارهی ماهیت معماگونه زمان نوشت: چگونه گذشته و آینده می توانند باشند، هنگامی که گذشته دیگر نیست، و آینده هنوز نیامده؟ و در مورد اکنون، اگر همواره اکنون می ماند و هیچگاه برای تبدیل شدن به گذشته از جای خود تکان نمی خورد، دیگر نه زمان که جاودانگی می شد. اگر منطق سنت آگوستین را بیش تر دنبال کنیم، می بینیم که زمان ناممکن است زیرا گذشته رفته، اینده نیامده و اکنون تنها برای لحظه ای وجود دارد!
مانند سنت آگوستین، همه ما گاهی از خود درباره ی ماهیت عجیب زمان و نحوه ی تفاوت آن با فضا پرسیده ایم. اگر می توانیم در فضا پس و پیش برویم، چرا در زمان نتوانیم؟ همه ما به این فکر افتاده ایم که آینده برای ما چه در چنته دارد، در زمانی ورای عمر ما. انسانها عمری متناهی دارند، ولی ما شدیدا درابره ی رویدادهایی که مدت ها پس از رخت بر بستن ما رخ خواهند داد کنجکاویم.