گسترش نوآوري و مقاومت جزم انديشان

فروش کتاب الکترونیکی - فیزیک از آغاز تا امروز

مقدمه:

قبل از آنکه انديشه ي آدمي شکوفا گردد و به بهره وري رسد، بايد شرايط اجتماعي آن فراهم شود. در جو اختناق آلود قرون وسطي، شرايط شکوفايي ذهن دگرانديشان فراهم نبود. به همين دليل توليدات فکري در اروپا تقريبا به صفر رسيد. براي رشد و پيشرفت هاي علمي نخست بايد زمينه فلسفي آن در جامعه فراهم باشد، به عبارت ديگر فلسفه هاي مورد قبول و حمايت جامعه بايستي پذيراي نظريه هاي جديد باشند تا جامعه شاهد شکوفايي انديشه و توليدات آن گردد. جزم گرايي قرون وسطايی، بزرگترين عامل مانع کشفيات علمي و بازدارنده شکوفايي ذهن پوياي آدميان بود. ورود انديشه ها و ديدگاه هاي علمي دانشمندان اسلامي به غرب، ضربه ي مهلکي بر جزم انديشي برخي از جوانان کنجکاو اروپايي وارد کرد و زمينه دگرانديشي آنان را فراهم ساخت. نگرش متفاوت دانشمندان اسلامي و برخورد نقادانه ايشان با فيزيک ارسطويي، جسارت جوانان مستعد اروپايي را تحريک کرد تا جهان را نه از ديد ارسطو، بلکه با تفکر و بينشي عميق تر مورد کنکاش قرار دهند. نتيجه اين نگرش جديد به طبيعت، آن بود که فلسفه علمي مورد پذيرش عامه مردم و در راس آن کليسا را زير سئوال ببرند. سئوالات روز افزون انديشمندان در بستر جامعه نيز پخش مي شد و افراد بيشتري را آماده مي ساخت تا به جهان به گونه اي ديگر بنگرند. به همين دليل در مدت کوتاهي دانشمندان بسياري پيدا شدند که ديگر حاضر نبودند فيزيک ارسطويي و ديدگاه علمي کليسا را بپذيرند و اين نقطه ي آغاز شکوفايي علمي در اروپا و زمينه ساز پيدايش فيزيک کلاسيک بود.

 فلسفه علم

فلسفه، توضيحي براي بي نظمي طبيعي مجموعه اي از تجارب، باورها يا دانسته ها است. بنابراين براي هر مجموعه اي از تجارب و انديشه ها، فلسفه اي خاص وجود دارد. هرچند ممکن است بدون توجه به فلسفه ی يک دانش، آن را آموخت و بکار برد، اما درک عميق و تعميم آن دانش، بدون توجه به فلسفه اش امکان پذير نيست. در واقع بر عهده ي فلسفه علم است که حوزه ي فعاليت هاي يک دانش از جمله فيزيک، اهداف و اعتبار گزاره هاي آن را تعيين کند و روش به دست آوردن نتايج را توضيح دهد. اين فلسفه علم است که نشان مي دهد هدف علم، پاسخ به هر سئوالي نيست. علم تنها مي تواند آنچه را که متعلق به حوزه واقعيت هاي فيزيکي است يعني آزمون هاي تجربي قابل سنجش را پاسخگو باشد. علم نمي تواند در مورد احکام ارزشي که متعلق به حوزه اخلاق و پيامدهاي يک عمل است، نظري ابراز دارد. در علم، هيچ فلسفه اي غايت انديشه هاي فلسفي نيست و هرگاه فلسفه ی خاصي به چنين اعتباري برسد، با انديشمندان و مردم، آن خواهد شد که در قرون وسطي در اروپا شد. سياه ترين دوران زندگي انسان زماني بود که فلسفه و فيزيک ارسطويي از حمايت ديني برخوردار شد و غايت فلسفه علوم طبيعي قلمداد مي شد. در قرون وسطي، گزاره هاي علمي زماني معتبر بودند که با گزاره هاي پذيرفته شده ي قبلي سازگار مي بودند. بنابراین آزمون گزاره هاي جديد، عملي بيهوده شمرده مي شد و تنها سازگاري آنها با گزاره هاي قبلي کفايت مي کرد. علاوه بر آن، بانيان گزاره هاي ناسازگار با مجازات شدید رو به رو مي شدند. آتش زدن برونو و محاکمه گاليله به همين دليل بود. بنابراين نتيجه آزمايش هاي گاليله بيش و پيش از آنکه يک تلاش علمي باشد، يک حرکت انقلابي براي سرنگوني يک نظام فکري حاکم بر انديشه ي انسان اروپايي بود. انديشيدن به روش استقرايي وآزمايش هاي گاليله با تدريس کارهاي خواجه نصيرالدين توسي و خيام در دانشگاه هاي اروپایی هم زمان بود و همه اينها بعد از ترجمه آثار ابن هيثم به لاتين بود.

چاپ دوم، به انضمام فناوری نانو

کتابی برای همه ی نسل ها و همه ی کتابخانه ها

لینک مستقیم خرید کتاب

عطف به عتف - نگاهی به پژوهش و ISI در ایران

امید عمومی - نامه به ریاست جمهوری

مرز بین ایمان و تجربه  

نامه سرگشاده به حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی

آخرین مقالات