دود ِشوفاژ !

 یادش به خیر آن زمانی که بیشتر خانه ها با بخاری نفتی و یا چوبی گرم می شد. همیشه در اطراف دود کش ، سیاهی دود بر دیوارها خودنمایی می کرد. امروزه در بیشتر آپارتمانها از شوفاژ استفاده می شود. در این سیستم، گرما در بیرون ازخانه تولید شده و توسط لوله ها به رادیاتورهای درون منزل منتقل می‌شود. بدین ترتیب حداقل ، نیازی به دود کش نیست. اما ظاهرا هنوز آثار دود بر بالای رادیاتورها خود نمایی می کند. چشم می بیند و آدمی با اطلاعات ناقص خود احساس می کند که رادیاتور شوفاژ نیز دود می کند. اکنون پرسشی که شخصا بارها شنیده ام این است که چگونه یک رادیاتور دود می کند؟!

علم چه می گوید؟ مگر می شود رادیاتور دود کند؟ علم یک درس مهم دارد: اصول را بیاموز و آنگاه ذهنت را نسبت به محکم بودن اصول مطمئن کن و دنبال علت بگرد! اینجا اصل این است که درون لوله ها و رادیاتور چیزی جز آب گرم جریان ندارد. یعنی رادیاتور دود نمی کند! پس علت چیست؟ در زمستان زمانی که رادیاتور گرم است ، بادکنک سبکی را بالای آن رها کنید. بادکنک به سمت سقف می رود و پس از یک چرخش از سمت مقابل به پایین می آید و به طرف رادیاتور حرکت می کند (اگر پایین نیامد شما کمکش کنید!).

این جریان هوای نامریی درون اتاق شماست. هوای اطراف رادیاتور گرم شده و بالا می رود و هوای سرد جای آن را می گیرد. در واقع هوا به آرامی به سمت رادیاتور جارو شده و پس از برخورد به دیوار به سمت سقف می رود. آثار این جریان چیست؟ جارو شدن آلودگی هوا به سمت دیوار که پس از مدتی آن را دود آلود نشان می دهد! میزان این سیاهی و زمان تشکیل شدن آن، خود معیاری برای آلودگی هوای درون اتاق است. این کثیفی برای شهرهای آلوده ای همچون تهران چند برابر شهرستانهاست.

این جریان هوا که به خاطر بالا رفتن هوای گرم و سبک (محیط کم فشار) و جانشین شدن هوای سرد(ناحیه پر فشار) صورت می گیرد برای طبیعت و ما حیاتی است. بادهای سطح زمین مانند بادهای موسمی (فصلی) ، قطبی و محلی اینگونه تشکیل می شوند! آنها دمای هوا را در روی زمین متعادل کرده و ابرها را جابجا می کنند. اختلاف در ظرفیت گرمایی دریا و خشکی، بادهای موسمی و نسیم محلی ساحلها را تولید می کند (چگونه؟). بادهای قطبی نیز ناشی از اختلاف دمای قطب با استواست.

بادها همچنین منبعی از انرژی پاک را در اختیار ما می گذارند. کشور دانمارک با تولید بیش از ۲۰% برق مورد نیازخود، سرد مدار تولید این انرژی از نیروگاههای بادی است (البته در کمیت تولید، چین و آمریکا در صدر جهان هستند) . استفاده از باد برای تولید انرژی پاک در جهان و به ویژه کشورهای پیشرفته در حال رشد است و جا دارد که کشور ما نیز با توجه به مناطق باد خیز فراوان از این قافله عقب نماند.

نویسنده : احمد مصدر- عضو پیوسته بیگ بنگ

منابع بیشتر: Wind , Monsoon , youtube , Wind power Growth trends , inspectapedia

فیزیک برای سرگرمی ، پرلمان یاکوف ، ترجمه احسان قوام زاد

نقل از بیگ بنگ

عطف به عتف - نگاهی به پژوهش و ISI در ایران

امید عمومی - نامه به ریاست جمهوری

مرز بین ایمان و تجربه  

نامه سرگشاده به حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی

آخرین مقالات