فكر كنيد كه يك تفنگ آب پاش ليزري يك باريكه ي جت ِ آب را به
باريكي كمتر از يك تار ِ مو بپاشد. اين همان كاريست كه در 11
آوريل امسال فيزيكدانان كردند. چند محقق از فشار ِ نور ِ ليزر
استفاده كردند تا يك جت ِ مايع به ضخامت چند ميكرومتر در محل
تماس بين دو مايع با چگاليهاي متفاوت ايجاد كنند. اين اولين
نمونه از يك ريزجت (microjet) پيوسته و ثابت ِ نوريست و مي
تواند باعث پيشرفت وسايلي شود كه از ميكروجتها براي عبور ِ نور
و يا عبور مايع استفاده مي كنند.
دكتر الكسيس كازنر (Alexis Casner) از دانشگاه برديوكز ِ
فرانسه (Bordeaux University) گفت: ”ريزجت ِ مايع كاربردهاي
زيادي در پزشكي، تبليغات و صنايع دارد. آنها در جوهر افشانه ي
چاپگرهاي جوهرافشان، در وسايل برش ريزجراحي (microsurgery) و
همانند بتونه در تكنولوژي تراشه ي ژني بكار مي رود. ريز جتها
مي توانند بوسيله ي هواي فشرده، حبابهاي گرمايي و يا امواج
صوتي هم توانمند شوند. اما خصوصيتي كه جت هاي ليزر توان دارند
اينست كه مي توان شرايط ِ جت را به آساني با تنظيم ِِ نور ليزر
تغيير داد. “
مشكل ِ كازنر و همكارش در بورديوكز بنام جين پي ير دلويل (Jean-Pierre
Delville) در توليد ِ يك جت اينست كه نيرويي كه از فشار ليزر
به مايع وارد مي شود، حتا در ليزرهاي توان بالا، خيلي كم است.
براي برطرف كردن اين اشكال، اين تيم دست به ابتكاري زد، يعني
سطح ِ برخورد ِ مايعي با كمترين كشش سطحي ممكن را بوجود آورد.
براي اينكار مخلوطي از يك نوع الكل، روغني بنام تولوئين toluene
و ماده ي صابون مانندي بنام surfactant را بوجود آوردند. سپس
در بالاي دماي بحراني اين مخلوط به دو مايع جدا از هم و سوار
روي هم كه در دو فاز مختلف هستند تجزيه مي شود كه غلظتهاي
متفاوتي دارند و كشش سطحي بسيار كمي در سطح تماس با هم دارند.
محققان يك ليزر را از بالا به پايين به سطح ِ اين دو مايع
تاباندند (از سمت غلظت ِ كم به سمت غلظت ِ زياد) و يك برآمدگي
از مايع زير بوجود آمد. سپس توان ليزر را بيشتر كردند و ديدند
كه برآمدگي بيشتر شد و شكلش عوض شد. در يك توان ِ بحراني ليزر،
پرتو ِ نور ليزر يك بازتاب كلي را تجربه كرد به اين معني كه
نور ليزر بطور كامل به سمت مايع با غلظت ِ كم بازتاب كرد. اين
بازتاب ِ كلي فشاز ِ روي سطح ِ مايه را بيشينه كرد و برآمدگي ِ
سابق تبديل به يك جت شد. شرايط ِ جت را هم با تنظيم ِ جهت ِ
تابش نور ليزر ميشد تغيير داد.
اين شكل
سطح تماس دو مايع با غلظت متفاوت را نشان مي دهد كه با نور
ليزر با توانهاي مختلف به توليد برآمدگي يا نهايتا در توان ِ
خاصي به توليد جت مايع واداشته ميشود. تغيير شكل ِ جت را در
شكل سمت راست مي بينيد.
مايع بعد از مدتي جت وار حركت كردن، كم كم قطره قطره شد كه
البته فركانس و اندازه ي قطره ها را هم مي توان با تغيير ِ
توان ِ ليزر تغيير داد. دكتر ديلويل گفت كه اين پديده مي تواند
در ساختن امولسيونها بسيار مفيد باشد. بسياري از محصولات غذايي
و دارويي بصورت امولسيون تهيه مي شوند كه در آنها قطره هاي يك
ماده در محيط ماده ي ديگر پراكنده اند و با اين شيوه مي توان
اندازه و تعداد ِ قطره ها را كنترل كرد.
اين محققان گفنتند كه
اين شيوه ممكن است در هدايت نوري هم بدرد بخورد چرا كه نور
ليزر از داخل ريزجت عبور مي كند همانطور كه از داخل ِ فيبرنوري
عبور مي كند. اين فيبرهاي نوري مايع بطور ِ كامل سازگار با
خصوصيات نور ِعبوري هستند و به همين دليل مي توانند در مدارهاي
نوري مفيد واقع شوند.
مايكل برينر (Michael
Brenner) از دانشگاه هاروارد اين روش خلاقانه را ستود و گفت
تا قبل از اين از توليد جت بوسيله ي امواج ِ ديگر استفاده مي
كرديم اما استفاده از نور براي توليد ِ جت ِ مايع بسيار مهم
است.
منبع
http://link.aps.org/abstract/PRL/v90/e144503
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
آخرین
مقالات |