ميزان نور خورشيد كه به سطح زمين مى رسد افزايش پيدا كرده است. اين نتيجه دو تحقيقى است كه در تازه ترين شماره مجله «علوم»، چاپ آمريكا، منتشر شده است. اين دو تحقيق كه با دو شيوه متفاوت انجام گرفته اند مشخص ساخته اند كه ميزان تشعشعات خورشيد بر روى سطح زمين حداقل در دهه گذشته افزايش يافته است.تحقيقات پيشين عكس اين موضوع را ثابت مى كرد و منجر به ارائه نظريه «تاريك شدن كره زمين» شده بود.اما تحقيقات اخير كه توسط دانشمندان آمريكايى و سوئيسى انجام شده نشان داده است كه روند تاريك شدن كره زمين احتمالاً به خاطر كاهش آلودگى جوى، اكنون برعكس شده است.

•اطلاعات

بنا به نظريه تاريك شدن كره زمين، ذرات معلق در هوا نور خورشيد را به فضا بر مى گردانند و در نتيجه سطح كره زمين خنك مى شود.از اين رو ذرات معلق در هوا كه بخش اعظم آنها از فعاليت هاى مختلف بشر در كره زمين توليد مى شود برعكس گازهاى گلخانه اى عمل مى كنند. از اين رو تنها هنگامى كه توليد ذرات معلق در هوا متوقف شود مى توان به ميزان واقعى گازهاى گلخانه اى پى برد.مارتين وايلد از انستيتوى فدرال تكنولوژى در زوريخ كه تيم سوئيسى را در اين تحقيق هدايت كرده معتقد است كه اطلاعات به دست آمده از پايگاه هايى كه پيش از دهه ۱۹۹۰ بر فعل و انفعالات جوى نظارت داشتند و همچنين آزمايش هاى سنجش ميزان تبخير هوا - كه شيوه اى غيرمستقيم براى اندازه گيرى ميزان انرژى خورشيدى برسطح زمين است- نشان مى دهد كه بين سال هاى ۱۹۶۰ و ۱۹۹۰ پديده تاريك شدن كره زمين رخ داده است.در تحقيق دوم كه در مجله «علوم» چاپ شده، به جاى بررسى اطلاعات ثبت شده توسط آزمايشگاه ها در مورد سطح كره زمين، اطلاعات به دست آمده از ماهواره هايى كه كره زمين را زيرنظر دارند بررسى شده است.دكتر راشل پينكر از دانشگاه مريلند در آمريكا به بى بى سى گفت: «ماهواره هايى داريم كه مى توانند وضعيت را از سال ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۱ بررسى كنند.»او افزود: «ما دريافته ايم كه تا اوايل دهه ۱۹۹۰ در بسيارى مناطق از ميزان تشعشع خورشيد بر سطح زمين كاسته شده بود و پس از آن رو به افزايش گذاشت. در اين زمينه يافته هاى ما با اطلاعاتى كه از آزمايشگاه ها به دست آمده مطابقت مى كند.»اما آيا همه دانشمندان با اين يافته ها موافقند؟ و آيا نظريه «تاريك شدن كره زمين» بى اساس بوده است؟دكتر اليانور هايوود، كارشناس آب و هوا در دانشگاه ردينگ بريتانيا، مى گويد نكته اصلى اين است كه چرا نورى كه در اوايل دهه ۱۹۹۰ به زمين مى رسيد در حال كاهش بود اما بار ديگر تقويت شد؟

•قوانين موثر

دكتر وايلد اين نظريه را كه علت اين امر افزايش نور خورشيد بوده رد مى كند و مى گويد: «ابعاد تغييراتى كه مشاهده مى كنيم بزرگتر از آن است كه اينگونه توجيه شود.»بنابراين توجيه هر چه باشد بايد آن را در جو زمين جست وجو كرد. دكتر وايلد معتقد است كه اطلاعات متفاوت كه از مناطق گوناگون به دست آمده مى تواند به حل مسئله كمك كند.او مى گويد: «مثلاً در كشورهاى هند و چين ميزان تشعشعات بالا نرفته اما در اكثر نقاط جهان به ويژه در اروپا بالا رفته است.» به گفته دكتر وايلد از اوايل دهه ۱۹۹۰ با تصويب قوانينى براى پاكيزگى هوا، جو زمين بسيار تميزتر شده است.وى در ادامه مى افزايد: «چيز ديگرى كه در دهه ۱۹۹۰ رخ داد تجزيه اتحاد شوروى سابق بود كه منجر به كاهش توليدات صنعتى آنها شد كه جو زمين را بسيار آلوده مى كرد.»بنابراين دليلش مى تواند اين باشد كه جو بالاى بسيارى مناطق تميزتر است و آفتاب بيشترى به زمين مى رسد در حالى كه قاره آسيا هنوز ذرات بيشترى به هوا مى فرستد و در نتيجه ازدياد نور در اين مناطق ديده نمى شود.