دانشگاه برن که وظيفه تدارک علمی
نمايشگاه را بر عهده داشته است با مدل سازی ها در نمايشگاه و
هچنين برگزاری کنفرانس های علمی در پر بارتر شدن اين نمايشگاه
نقشی برجسته داشته است.
الکه ورستر، مدير روابط عمومی،
اين نمايشگاه می گويد: "بودجه هفت ميليون و دويست هزار فرانکی
نمايشگاه از محل اعتبارات کانتون (استان) برن و موزه تاريخ
سوئيس تامين شد. لاتاری سوئيس نيز در همان ابتدا دو ميليون و
دويست هزار فرانک در اختيار برنامه ريزان موزه قرار داد تا
آنها بتوانند کار خود را شروع کنند. ما تصور می کنيم که در ماه
های آينده با متوسط روزانه چهارصد بازديد کننده حدود صدهزار
بازديد کننده ديگر به دست آوريم که به اين ترتيب بخشی از هزينه
نمايشگاه تامين خواهد شد."
الکه ورستر درباره ترکيب جمعيتی
بازديد کنندگان می گويد: "بازديدکنندگان از سنين مختلف هستند؛
اما کودکان و نوجوانان به جز تورهای مدارس اغلب با والدين خود
برای بازديد موزه می آيند. براساس پرسشنامه ای که ما در ماههای
اوليه به بازديد کنندگان داديم می توان گفت که يازده درصد از
آنها از خارج از سوئيس آمده اند."
در ورودی نمايشگاه تصاويری
ويدئويی از دوران مختلف زندگی اينشتين به همراه سخنرانی علمی
او در دانشگاه برن و همچنين تصاويری از معشوقه ها و دو همسر
اينشتين گذرگاهی است به سالن بزرگ مملو از اسناد، مدارک و
تصاوير ويدئويی درباره وی.
اينشتين قبل از جنگ جهانی اول به
سوئيس آمد تا از خدمت سربازی آلمان بگريزد. او در نيم سال اول
تحصيلش به دليل تفاوت لهجه سوئيسی با آلمانی نمرات درسی اش به
شدت افول کرد؛ اما در نيم سال بعدی آن را جبران کرد.
آلبرت اینشتین در یک خانواده
یهودی در اولم در جنوب آلمان به دنیا آمد
در اين نمايشگاه سندی از ديپلم
دبيرستان آلبرت اينشتين به نمايش گذاشته شده که نمرات ديپلم او
را نشان می دهد؛ وی در اغلب دروس از جمله جغرافی، فيزيک، رياضی،
جبر، شيمی و ادبيات آلمانی نمرات بالا گرفته و تنها در زبان
فرانسه نمره متوسط دريافت کرده است.
اينشتين که از مادری موسيقیدان و
پدری کارخانه دار متولد شده بود از همان بدو کودکی به مسائل
علمی علاقه خود را نشان می داد. در بخشی از نمايشگاه عکس هايی
از اسباب بازی های او توجه بازديدکنندگان را جلب می کند.
اينشتين بعد از به پايان رساندن
دبيرستان به بهترين دانشکده فنی اروپا در آن زمان که دانشکده
فدرال تکنولوژی ETH در زوريخ است، می رود و در رشته رياضی
ادامه تحصيل می دهد.
اگرچه استادانش او را خيلی منظم
نمی دانستند ولی استعداد خود را به زودی نشان داد و در ضمن
عاشق ميلووا ماريچ تنها دختر دانشجوی کلاس شد.
در يکی از اتاق های نمايشگاه،
بازسازی اتاق دانشجويی اينشتين در زوريخ به چشم می خورد که متن
نامه های عاشقانه ميلووا ماريچ و آلبرت اينشتن در آن روی وسايل
اتاق بازتاب داده می شود.
در همين دوران بود که اينشتين
تصميم می گيرد به تابعيت سوئيس درآيد تا از سربازی نجات پيدا
کند. بخشی از نمايشگاه به همين موضوع اختصاص يافته است: اسناد
تقاضای تابعيت اينشتين، ترک تابيعت آلمان و تحقيق وزارت خارجه
سوئيس در باره او. به همين دليل اينشتين ماهی بيست فرانک از
پول تو جيبی اش را بابت هزينه تابعيت سوئيس پس انداز می کرده
است.
دوران حضور اينشتين در زوريخ
همراه است با حضور بسياری از پناهندگان سياسی معروف از سراسر
اروپا از جمله ولادمير ايليچ لنين در زوريخ که عکس او به همراه
عکس ده ها روشنفکر، هنرمند و دانشمند مشهوری که در سوئيس اقامت
داشتند، در برج نمايشگاه نصب شده است.
در همين بخش تقاضاهای کار
اينشتين برای يافتن شغلی در دانشگاه به معرض نمايش در آمده است.
اين زمانی است که در سال ١٩٠٧ اينشتين به برن آمده بود و
دانشجوی فوق دکترا بود. با اين حال برای دومين بار به دليل
فقدان انتشار مقاله علمی اين تقاضاها از سوی دانشگاه برن رد شد.
در همين زمان بود که با باردار
شدن ميلووا ماريچ، آن دو ازدواج می کنند. اما اين ازدواج مدتی
بعد به دليل سخت گيری ها و قوانينی که ميلووا برای آلبرت وضع
کرده بود منجر به طلاق می شود.
آلبرت اينشتين -1955-1879
سرانجام اينشتين در سال ۱۹۰۸
موفق شد با ارائه پايان نامه فوق دکترايش جايی به عنوان استاد
در دانشگاه برن برای خود دست و پا کند. اگر چه کلاس های او با
استقبال چندانی روبرو نشد و در اولين نيم سال تنها سه دانشجو
در درس تئوری گرمايش مولکولی داشت.
با اين حال در همين دوران و در
همين شهر بود که آلبرت اينشتين تئوری های اساسی خود در فيزيک،
که سال ها بعد اغلب آنها مورد تائيد قرار گرفت، را مدون کرد.
از چهار نظريه اساسی او در زمينه فيزيک سه نظريه تا کنون به
اثبات رسيده است و در مورد چهارمی تحقيق هنوز ادامه دارد. اين
نظريه ها يعنی تئوری نسبيت، فتو الکتريک، حرکت سيالات و تبديل
انرژی با فرمول معروف
E=Mc۲،
همگی در فاصله سال های ۱۹۰۲تا
۱۹۰۸ در برن تدوين شده اند
بازگشت اينشتين به آلمان هم زمان
بود با آغاز جنگ و جدايی از همسرش. در نمايشگاه همچنين اسنادی
مبنی بر تقاضای دولت جديد آلمان يعنی جمهوری نوپای وايمار،
برای بازگرداندن تابعيت آلمانی به اينشتين هم وجود دارد.
پس از جنگ جهانی اول، با توجه به
آنکه اينشتين برای دريافت جايزه نوبل نامزد شده بود، دولت
آلمان به وی گذرنامه ديپلماتيک اعطا می کند.
شهرت اينشتين در اين دوران تا به
آنجا رسيد که اولين فيلم مستند درباره او ساخته شد و اين فيلم
در دوم آوريل همان سال به نمايش درآمد. همچنين برای اولين بار
تصوير اينشتين در سال ۱۹۱۹ بر روی جلد مجله برلينر ايلوستريته
به چاپ رسيد که هر دوی اين ها در اين نمايشگاه به نمايش در
آمده اند.
دوران تجليل از اينشتين در آلمان
چندان به دارازا نکشيد. در همين بخش در نمايشگاه با عنوان
آلمان دهه بيست، تصوير ديگری از اينشتين در يکی از روزنامه های
دست راستی آلمانی ديده می شود که او را در حالی که با لگد به
بيرون از آلمان پرت کرده اند نشان می دهد.
نازی ها در ابتدا حساب بانکی او
در سوئيس را توقيف کردند. او در نامه ای به دولت سوئيس از آنها
می خواهد که مانع اين کار شوند اما دولت سوئيس به دلايل
بورکراتيک از اين کار عذر می خواهد.
با تشديد فشار و حمله به يهوديان
و سرعت گرفتن موج مهاجرت آنها به خارج از کشور، اينشتين به
آمريکا پناهنده می شود و مدتی بعد تقاضای تابعيت آمريکا می کند.
در اين نمايشگاه همچنين مدارکی
از پاسخ مثبت سفارت سوئيس به درخواست تابعيت مضاعف آمريکايی وی
وجود دارد. در آغاز جنگ وی نامه ای به رئيس جمهوری وقت آمريکا،
روزولت، می نويسد و در آن از برنامه تحقيقات اتمی نازی که
امکان دسترسی آنها به بمب اتمی در سال های آتی را فراهم آورده
اظهار نگرانی کرده و خواستار تشکيل يک کميته تحقيقی در زمينه
سلاح اتمی می شود.
در سندی که در همين بخش در
نمايشگاه به نمايش در آمده است، روزولت به وی پاسخ داده است و
ضمن تشکر، پروژه ای به نام منهتن را به رياست وی ايجاد می کند.
نتيجه کار اين گروه از دانشمندان
توليد سه بمب اتمی بود که يکی از آنها در آمريکا آزمايش شد و
دو ديگری بر روی شهرهای ناکازاکی و هيروشيما فرود آمدند.
در تاريخ ششم اکتبر ۱۹۴۵ بمب
اتمی که نام "پسر کوچولو" بر آن نقش بسته بود در حمله هوايی به
هيروشيما مورد استفاده قرار گرفت و از آن تاريخ اينشتين با اين
سوال روبرو بود که لزوم بهره برداری از بمب اتمی در جنگ چيست.
در همين بخش يک سخنرانی از وی در
توجيه دستيابی به بمب اتمی برای مقابله با رژيم نازی، قابل
شنيدن است. اما سال ها بعد در سال ۱۹۵۵ کمی پيش از مرگ
درخواستی را منتشر می کند که خواستار توقف بهره برداری از
انرژی اتمی در تسليحات نظامی شده بود.
در تابستان گذشته پارک فيزيک در
جوار نمايشگاه مورد استقبال وسيع کودکان و نوجوانان دانش آموز
قرار گرفت
آخرين بخش سالن مربوط به زندگی
آلبرت اينشتين به سال های پرجنجال پايانی زندگی وی در آمريکا
اختصاص يافته است؛ سال هايی که از سويی ديويد بن گورين،
بنيانگذار کشور اسرائيل به وی پيشنهاد رياست جمهوری اسرائيل را
می دهد و وی با ابراز اينکه مرد سياست نيست نمی پذيرد و سال
هايی که از سوی رسانه ها و سياستمداران راست گرا به کمونيست
بودن متهم می شد.
سالن دوم نمايشگاه به کارهای
علمی اينشتين و توضيح آن به زبانی ساده برای بازديدکنندگان
اختصاص دارد. در اين سالن با کمک دانشگاه برن با مدل سازی های
سه بعدی و همچنين ساختن مدل هايی برای توضيح فرضيه های نسبيت،
سرعت نور، اساس کار نيروگاه هسته ای، جاذبه، حفره سياه و زمان
در فيزيک، در قالب های گوناگون فيلم، فضای سه بعدی و مدل های
مختلف مولتی ميديا به بازديد کننده امکان درک نظرات اساسی
اينشتين داده شده است.
در تابستان گذشته پارک فيزيک در
جوار نمايشگاه مورد استقبال وسيع کودکان و نوجوانان دانش آموز
قرار گرفت و نمايش انرژی نيز از نمايش های جذاب حاشيه ای اين
نمايشگاه بود.