پروژه رصد
کره زمین، پس از ۳۵ سال سابقه و با ارسال
دو میلیون عکس از سطح کره زمین، هم اینک
مشغول تجهیز یک ماهواره جدید و یک برنامه
ماموریتی باثباتتر و آمادهسازی آن برای
پرتاب در سال ۲۰۱۱ است، چراکه دو ماهواره
با تجهیزات ازکار افتاده که مخازن سوخت
ذخیره آن نیز رو به اتمام است، جوابگوی
ادامه این پروژه نخواهد بود. ماهوارههای
لندست اطلاعاتی را به زمین ارسال مینمایند
که دانشمندان در سراسر جهان از این
اطلاعات برای نظارت بر محصولات کشاورزی،
بررسی کیفیت آب، نقشهبرداری از سواحل
مرجانی، مدیریت سواحل و سیستمهای حمل و
نقل، برنامهریزی برای استفاده از خشکیها،
مدیریت موارد اضطراری و حوادث و انجام
بسیاری از فعالیتهای دیگر استفاده میکنند.
مسوولیت بخش فضایی این پروژه که شامل
طراحی و ساخت ماهواره و تجهیزات رصد کره
زمین از فضا، پرتاب ماهواره به فضا و
آزمایش این ماهواره پس از قرار گرفتن آن
در مدار کره زمین است، بر عهده سازمان
ناسا است. سازمان زمینشناسی ایالات متحده
آمریکا نیز مسوولیت بخش زمینی این پروژه
که شامل شبکهای از ایستگاههای دریافت
زمینی، مرکز و تجهیزات کنترل ماهواره،
بایگانی و تجهیزات پردازش تصاویر است را
بر عهده خواهد داشت. پس از پرتاب ماهواره
به فضا و آزمایش صحت کارکرد آن، ناسا
مسوولیت کنترل و بهرهبرداری از این
ماهواره را به USGS واگذار خواهد کرد.
ماهوارهها یکی از متعارفترین ابزارها
برای رصد نمودن هستند و از نخستین روزهای
آغاز پروازهای فضایی برای این منظور به
کار گرفته شدهاند. ماهوارههای گیرنده،
از کره زمین تصویربرداری نموده و سپس
اطلاعات جمعآوری شده را به ایستگاههای
دریافت زمینی در سراسر زمین ارسال میكنند.
پس از پردازش و تجزیه و تحلیل این عکسها،
دانشمندان قادر خواهند بود تا تغییرات
محیطی مانند آلودگی، تغییرات آب و هوای
زمین، میزان استفاده از منابع طبیعی و رشد
و توسعه شهرها و دیگر مسائل را مورد بررسی
قرار دهند.
اولین
ماهواره ارسال شده به فضا، اسپوتنیکI بود
که در سال ۱۹۵۷ به فضا پرتاب شد. طی ۱۵سال
پس از آن، تعداد ماهوارهها افزایش یافت،
اما اغلب تصاویر ارسال شده توسط این
ماهوارهها محرمانه بوده و برای مقاصد
نظامی در اختیار سازمانهای دولتی قرار
داشت. در سال ۱۹۷۲، اولین ماهواره
غیرنظامی برای جمعآوری اطلاعات درباره
سطح کره زمین و منابع آن به فضا پرتاب شد.
ماهواره منابع کره زمین که توسط ناسا
ساخته و به فضا پرتاب شده و بعدها به
لندست I تغییر نام داد، برای اولینبار
تصاویر ماهوارهای را در اختیار عموم مردم
قرار داد. این تصاویر ماهوارهای، انقلاب
شگرفی را در مطالعات محیط زیست جهانی،
کشاورزی، مصرف انرژی، بهداشت همگانی و
سیاستگذاریهای بینالمللی ایجاد كردهاند.
برخی از
متخصصان معتقدند که اطلاعات به دست آمده
از عکسهای ارسال شده توسط ماهوارههای
لندست، عامل بسیار مهمی در توسعه یک مفهوم
جهانی از علم سیستم زمین بوده است. علم
سیستم زمین شامل مطالعه وجود آب، یخ، است.
پروژه رصد کره زمین که از ارسال فضاپیمای
آپولو به ماه توسط سازمان ناسا در سال
۱۹۷۲ الهام گرفته شده بود، از پرتاپ اولین
ماهواره لندست ۱ تا ماهوارههای لندست ۵ و
۷ که در حال حاضر در مدار زمین در
گردشاند، پروژهای آزمایشی بوده است - به
این معنا که پروژه ارسال هر ماهواره به
صورتی منفرد و مجزا و بدون برنامهریزی
خاصی برای ارسال ماهوارههای بعدی انجام
شده است. این خطمشی در سال ۲۰۰۵ تغییر
كرد. تبدیل پروژه لندست از یک سری
ماموریتهای برنامهریزی شده مستقل و جدا
از هم به یک پروژه عملیاتی ماندگار که
هزینه آن توسط دولت، یک کنسرسیوم
بینالمللی و یا یک شرکت سهامی تجاری
تامین شود، از اهداف آتی دولت آمریکا به
شمار میرود.
ماهواره لندست هر ۱۶روز یکبار یک دور
کامل در مدار خود به دور زمین میچرخد،
اما این ماهواره به دلیل محدودیتهای
پردازشی و حافظهای، تنها از یکسوم مسافت
طی شده در این مدار عکس و تصویر تهیه
میكند و به همین دلیل سه ماه طول میکشد
تا یک ماهواره لندست بتواند تصاویری از کل
کره زمین تهیه كند. ماهوارههای لندست ۵ و
۷ که اکنون در اطراف زمین در حال
گردشاند، هر هشتروز یکبار کره زمین را
پوشش میدهند.
شریل پلرین
ترجمه: نرگس صفار