انجام فعاليتهاي ورزشي در فضا يكي از برنامههاي روزانهي هر
فضانورد است. اما فضانوردان علاوه بر انجام اين فعاليتها، ورزشهاي
جالبي نظير بازي گلف فضايي ابداع كردهاند.
فضانوردان
مجبورند به سختي ورزش كنند تا عضلاتشان در اثر بيوزني ضعيف نشود.
اما گاهي اوقات در طي مدت زماني كه در ايستگاه فضايي هستند، ايدههاي
جديدي را براي انجام فعاليتهاي ورزشي خود پياده ميكنند
به عنوان مثال
اكنون پر كردن كيسههاي بزرگ آب معناي جديدي يافته است. «گرت
رايزمن» (Garret Reisman)، يكي از فضانوردان ايستگاه، ميگويد: «در
ابتدا ما شروع به پرتاب كردن اين گويهاي بزرگ كرديم. سپس به
اين نتيجه رسيديم كه ميتوان بعد از پرتاب، از آنها سواري گرفت
چرا كه اين كيسههاي بزرگ ميتوانند شما را حمل كنند و به اطراف
ايستگاه ببرند. بنابراين كارهاي زيادي است كه ميتوان در ايستگاه
انجام داد. اگر ايدهي خوبي داريد به من بگوييد. حتما امتحانش
ميكنيم».
پيش از شروع بازي بين دو تيم نيويورك يانكيز و بوستون رد
ساكز، اسكوربرد ورزشگاه تيم يانكيز، تصوير گرت رايزمن –يكي از
طرفداران پر و پا قرص اين تيم- را در حال پرتاب توپ بيسبال در
ايستگاه فضايي نشان ميدهد. منبع عكس AP Photo:
او هفتهي
گذشته يك توپ بيسبال را به افتخار تيم محبوبش پرتاب كرده بود. او
پس از سالها پرتاب توپ بيسبال روي زمين، بايد نحوهي انداختن
توپ را در فضا اصلاح ميكرد چرا كه روي زمين، براي پرتاب توپ در
يك مسير مسقيم، ما عملا آن را در يك مسير قوسي مياندازيم تا اثر
جاذبه را خنثي نماييم. ولي در ايستگاه فضايي جاذبه وجود ندارد.
فضانوردان قبلي
ايستگاه البته وظيفهي ديگري داشتند: برگزاري مسابقات دو امدادي!
در اين مسابقه دو تيم سه نفره از فضانوردان شركت كردند. ابتدا دو
نفر از ابتدا تا انتهاي يك بخش ايستگاه مسابقه ميدادند، سپس با
دادن علامتي به نفر دومي كه در سه بخش آنطرفتر منتظر ايستاده
بود برميگشتند و نفر سوم وارد مسابقه ميشد. در اين مسابقه،
تيمي كه رايزمن در آن بود برنده شد.
يافتن
ورزش مناسب
فضانوردان مقيم ايستگاه فضايي بايد به طور متوسط روزانه 6 ساعت و
نيم كار كنند، هشت ساعت و نيم بخوابند و دو ساعت به فعاليتهاي
ورزشي بپردازند. ولي مانند همهي افراد، فضانوردان نيز در اوقات
فراغت خود به تفريح ميپردازند.
علاوه بر انجام فعاليتهاي ورزشي روي تردميل و دوچرخهي
ثابت، فضانوردان بسكتبال هم بازي كردهاند. از ديگر تفريحات
آنها ميتوان به پرتاب بومرنگ و فريزبي اشاره كرد. البته در
حالت بيوزني قواعد بازي دستخوش تغيير ميشوند.
فضانورد ناسا، كلي اندرسون در حال بازي با توپ راگبي در
ايستگاه فضايي بينالمللي. منبع عكس: ناسا
به عقيدهي
يكي از فضانوردان، پرتاب اشيا در فضا نيازمند مهارت بالايي است.
همانند توانايي راه رفتن در شرايط بيوزني، اين هم مهارتي است كه
بايد با تمرين كسب نمود.
بازيهايي
كه در حالت بيوزني انجام ميشود اينجا روي زمين نيز طرفداراني
براي خود دست و پا نموده است. مسافراني كه براي مدت زمان كوتاهي
شرايط بيوزني را در يك بويينگ 727 مخصوص تجربه كردهاند، اقدام
به انجام بازيهايي نظير وسطي و گرگم به هوا
نمودهاند.
در ماموريتهاي اخير ايستگاه فضايي، فضانوردان نسخهي مخصوص
شرايط بيوزني را براي برخي از فعاليتهاي ورزشي طراحي
كردهاند. از جمله:
· در
ماه اسفند، فضانورد ژاپني يك بومرنگ را در ايستگاه فضايي پرتاب كرد
تا ببيند كه آيا بومرنگ در فضاي بدون جاذبه نيز برميگردد يا خير.
صد البته كه بومرنگ به سمت او برگشت.
· سال
گذشته يكي از فضانوردان ناسا در حالي همراه با ايستگاه فضايي به
دور زمين ميچرخيد در مسابقهي دوي ماراتوني كه در شهر بوستون
برگزار ميشد شركت كرد و پس از 4 ساعت و بيست و چهار دقيقه به خط
پايان رسيد (البته به همراه ايستگاه فضايي و در مدار زمين!).
در
سال 2006، يك فضانورد سوئدي كه از قهرمانان سابق پرتاب فريزبي نيز
بود، موفق شد به لطف نبودن جاذبه، به مدت 20 ثانيه يك فريزبي را در
محيط ايستگاه معلق نگه دارد و ركورد 17 ثانيهاي قبلي را بشكند.
يك فضانورد روس نيز در سال 2006، مانند آلن شپارد يكي از سرنشينان
آپولو 14، به يك توپ گلف در فضا ضربه زده بود.
سال گذشته يكي از فضانوردان ناسا با استفاده از چوب بيسبال به يك
توپ راگبي و يك توپ بيسبال ضربه زده بود تا به دانشآموزان اثر
بيوزني را نشان داده باشد.
جان
هايس (John Hayes)، مدير بخش مديريت منابع انساني ناسا، اينطور
بيان ميكند كه ناسا فضانوردان را براي انجام فعاليتهاي ورزشي
دلخواهشان در فضا ياري مينمايد.
به
عنوان مثال در مورد مسابقهي ماراتن، لازم بود كه عليرغم برنامه
فشرده كاري، مدت زمان اختصاص يافته براي فعاليتهاي ورزشي
فضانوردان بيشتر شود كه در اين زمينه مساعدتهاي لازم صورت گرفت.
تيمكشي در مدار زمين
از زماني كه فضانوردان اقامت در ايستگاه فضايي را در سال 2000 شروع
كردند، به طور متوسط هميشه سه فضانورد در ايستگاه ساكن
بودهاند. هر چند كه در موارد استثنايي نظير بازهي زماني
پس از فاجعهي شاتل كلمبيا، ماموريتهاي دو نفره نيز انجام
شدهاند. به جز اين موارد استثنايي، تعداد فضانوردان داخل
ايستگاه تقريبا همواره سه نفر است كه براي تيمكشي تعداد مناسبي
نيست. اين مشكل در سال 2009 حل خواهد شد چرا كه ناسا و ديگر
همكاران ايستگاه فضايي قصد دارند تعداد فضانوردان مقيم ايستگاه را
به 6 نفر در هر ماموريت افزايش دهند. با اين افزايش، دست فضانوردان
براي انجام فعاليتهاي ورزشي متنوعتر باز خواهد شد. با اين تعداد
بيشتر، فضانوردان قادر خواهند بود به انجام ورزشهاي تيمي نيز
بپردازند!
منبع: www.nojum.ir
ارسال شده
توسط رضا روستايي
نقل از هوپا