دستاوردى به كدام بها

بى بى سى: شصت سال قبل، آمريكا دانشمندان نازى را براى هدايت پروژه هاى پيشرو اين كشور مانند رقابت براى تسخير فضا به خدمت گرفت. اين مردان فناورى هاى مرزشكنى را در اختيار آمريكا گذاشتند كه حتى امروز نيز در خط مقدم علم و تكنولوژى قرار دارد، اما اين دستاورد بى هزينه نبوده است.

•••
 

پايان جنگ جهانى دوم شاهد تكاپوى فشرده براى دست يافتن به اسرار انبوه فنى آلمان نازى بود. متفقين براى به چنگ آوردن حداكثر تجهيزات و تخصص ممكن از ويرانه هاى رايش تقلا مى كردند و همزمان سعى داشتند مانع دسترسى سايرين به اين اسرار شوند. وسعت و عمق دستاوردهاى فنى آلمان، كارشناسان متفقين كه نيروهاى مهاجم را در سال ۱۹۴۵ همراهى مى كردند به حيرت افكند. راكت هاى مافوق صوت، گاز عصبى، هواپيماى مجهز به موتور جت، موشك هاى هدايت شونده، فناورى تجسسى و آلات پيشرفته زرهى تنها برخى از فناورى هاى بديعى بودند كه در آزمايشگاه ها، كارگاه ها و كارخانه هاى نازى، حتى در زمانى كه در آستانه شكست بودند، توسعه مى يافتند. آمريكا و اتحاد جماهير شوروى در نخستين روزهاى جنگ سرد درگير مسابقه اى عليه زمان براى شكستن اسرار علمى هيتلر شدند. در ماه مه ،۱۹۴۵ قشون تحت فرمان استالين آزمايشگاه هاى اتمى در موسسه معتبر كايزر ويلهلم در حومه برلين را تحت كنترل درآوردند و بذر آنچه را بعداً به زرادخانه وسيع اتمى شوروى بدل شد تقديم پيشواى خود كردند. آمريكايى ها درست پيش از آنكه نيروهاى شوروى مجتمع وسيع نوردهازن را كه در دل رشته كوه هاى هارتز در صفحات مركزى آلمان ساخته شده بود تصرف كنند، موشك هاى وى-۲ را از آن خارج كردند.

• جنايات

«هيو نِر» معاون فرمانده نيروى هوايى آمريكا در اروپا، كوتاه زمانى پس از به چنگ آوردن اين غنايم نوشت: «اشغال تشكيلات علمى و صنعتى آلمان اين موضوع را كه ما در بسيارى از زمينه هاى پژوهشى به گونه تكان دهنده اى عقب مانده ايم آشكار كرد. اگر از اين فرصت براى به چنگ آوردن تشكيلات و مغزهايى كه آن را توسعه داده اند استفاده نكنيم و آن دو را فوراً به كار نگيريم، بايد براى كشف عرصه اى كه قبلاً كاوش شده تلاش كنيم كه ما را چندين سال عقب خواهد انداخت.» به اين ترتيب پروژه موسوم به «گيره كاغذ» آغاز شد كه طى آن «وان بران» و بيش از ۷۰۰ نفر ديگر از دانشمندان آلمانى به طور مخفيانه بدون آگاهى متحدان آمريكا به آن كشور منتقل شدند. اين پروژه هدف پيچيده اى نداشت: «بهره بردارى از دانشمندان آلمانى براى پروژه هاى پژوهشى آمريكا و جلوگيرى از دسترسى اتحاد جماهير شوروى به اين معدن غنى فكرى.» پس از آن تحولات سريعى روى داد: پرزيدنت «ترومن» پروژه «گيره كاغذ» را در ماه اوت ۱۹۴۵ تصويب كرد و سه ماه بعد در روز ۱۹ نوامبر نخستين گروه از دانشمندان آلمانى وارد خاك آمريكا شدند. با اين حال يك مشكل عمده وجود داشت. «ترومن» به وضوح دستور داده بود هركسى كه «عضويت او در حزب نازى ثابت مى شود و در فعاليت هاى آن شركت داشته يا از حاميان فعال حكومت نظامى نازى ها بوده است» از اين پروژه حذف شود. براساس اين معيار، حتى شخص «وان بران»، براى خدمت در آمريكا واجد شرايط نبود. او علاوه بر عضويت در سازمان هاى مختلف نازى از اعضاى بلندپايه «اس اس» (از سازمان هاى موازى گشتاپو) بود. در پرونده امنيتى او درج شده بود كه وى يك «خطر امنيتى» به حساب مى آيد.
افراد ذيل از جمله همكاران وان بران بودند: 

• «آرتور رودلف» مديركل عملياتى نوردهازن، جايى كه ۲۰ هزار برده كه به كار اجبارى واداشته شده بودند در جريان توليد موشك هاى وى-۲ جان باختند. او تيم سازنده راكت «VصSaturn» كه «صد درصد نازى، از نوع خطرناك» وصف مى شد را سرپرستى مى كرد. 

•«كرت ديبوس» متخصص پرتاب موشك و از افسران اس اس. 

•«هوبرتوس استراگهولد» كه بعداً «پدر پزشكى فضايى» لقب گرفت سيستم هاى «زيست يارى» تعبيه شده در فضاپيماهاى ناسا را طراحى كرد.

تمامى اين افراد از صافى اخلاقى گذرانده شدند تا به آمريكا خدمت كنند: ارتش آمريكا كه پيروزى در جنگ سرد، نه برقرارى عدالت را، نخستين اولويت خود مى دانست، بر جناياتى كه ادعا مى شود اين افراد مرتكب آن شده بودند سرپوش گذاشت و لكه هاى سياه را از پيشينه آنها زدود. و گيره اى كه اطلاعات تازه آنها را در پرونده هاى شخصى محكم مى كرد وجه تسميه كل اين عمليات شد. با گذشت شصت سال، ذره اى از اهميت ميراث آن پروژه كاسته نشده است.

مى توان استدلال كرد كه هواپيماى موسوم به «هورتن هو ۲۲۹» با روكشى از تخته سه لاى باردار كربنى با بال هاى رو به عقب كه از چشم رادار مخفى مى مانند و در سال ۱۹۴۴ ساخته شد نخستين هواپيماى تجسسى جهان بود. ارتش آمريكا يكى از اين مدل ها را در اختيار شركت هواپيماسازى «نورتراپ» گذاشت.

اين شركت بعداً بمب افكن هاى تجسسى بى-۲ را كه از كليه جهات كاربردى نمونه مدرن هورتون بود ساخت. موشك هاى كروز هنوز بر طرح موشك وى-۱ استوار است و موتور جتى كه نيروى محركه هواپيماى «هايپرسونيك» پيشرفته ناسا موسوم به اكس-۴۳ (با سرعتى پنج برابر صوت) را فراهم مى كند تا حدود زيادى مديون پيشگامان صنعت جت آلمان است. علاوه بر اينها، شمار بزرگ اسناد پروژه گيره كاغذ كه هنوز محرمانه است باعث شده بسيارى از كارشناسان، از جمله نيك كوك، مشاور هوافضاى «هفته نامه دفاعى جينز» مظنون باشند كه آمريكا ممكن است به توسعه فناورى هاى حتى پيشرفته تر نازى پرداخته باشد كه از جمله آنها دستگاه هاى ضدجاذبه است كه منبع بالقوه اى براى مقادير وسيعى انرژى خواهد بود. «كوك» مى گويد كه اين فناورى «مى تواند چنان ويرانگر باشد كه صلح جهان را به خطر بيندازد و آمريكا تصميم گرفته است آن را براى مدت هاى مديد مخفى نگاه دارد.» اما خيلى ها ضمن كف زدن براى موفقيت غيرقابل انكار پروژه گيره كاغذ، ترجيح مى دهند هزاران نفرى را كه جان باختند تا نوع بشر به فضا برود به ياد بياورند.

نقل از شرق

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 

26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40