افزايش CO2 اتمسفر منجر به
افزايش آب رودخانه ها مى شود.
تحقيقات اخير گوياى آن است كه
گياهان موجود در جهان به دليل افزايش مقدار دى اكسيد كربن به
آب كمترى براى رشد نياز دارند. نتايج اين تحقيق جديد بيانگر آن
است كه مقدار آب رودخانه ها شديداً افزايش خواهد يافت و ريسك
جارى شدن سيل بيشتر خواهد شد. نيكولا جدنى از مركز پيشگويى و
تحقيق آب و هواى هادلى در انگلستان مسئول اين تحقيق بوده است و
در اين باره اظهار مى دارد كه «ما فكر مى كنيم كه اين موضوع
باعث مى شود سالانه ۲۰۰۰ كيلو متر مكعب به روان آب هاى جهان
اضافه شود كه اين عدد نسبتاً زيادى است.»
مقدار اضافى دى اكسيدكربن
موجود در جو حاصل سوزاندن سوخت هاى فسيلى است. عقيده بر آن است
كه افزايش غلظت اين گاز باعث گرم شدن اتمسفر مى شود. البته اين
موضوع باعث مى شود كه گياهان راحت تر اين گاز را جذب كرده و از
طريق فتوسنتز به بافت هاى گياهى تبديل كنند و براى اين فرآيند
از رطوبت كمترى بهره جويند.
در مقياس هاى كم اين بدان معنى است كه گياهان رطوبت كمترى را
از طريق منافذ موجود بر روى برگ هاى خود وارد هوا كنند. اين
موضوع در سطح يك سرزمين بدان معنى خواهد بود كه رطوبت بيشترى
در خاك باقى بماند و احتمالاً وارد روان آب ها شود.
• عجايب آب
سالانه در رودخانه هاى جهان
حدود ۴۰ هزاركيلومتر مكعب آب جريان مى يابد و اين رقمى است كه
طى قرن بيستم حدود ۳ در صد افزايش داشته است. تاكنون اكثر
محققين اين تقصير را بر گردن تغييرات آب و هوا انداخته اند.
اما جدنى مى گويد كه اگر به
كل سطح سياره زمين نظر افكنيم متوجه مى شويم كه تغييرات آب و
هوا احتمالاً باعث كاهش بارندگى نيز شده باشد كه اين با تئورى
بالا همخوانى ندارد.
ايشان براى آنكه به يك چنين
نتيجه اى دست يابند، چهار تئورى را براى توجيه افزايش جريان
رودخانه ها مد نظر قرار دادند. براى هر يك از اين تئورى ها،
جدنى پيشگويى هاى هر تئورى را به كمك مدل هاى ارائه شده در
مركز هادلى با روند تغييرات واقعى مقايسه كرده اند.
او اين مقايسه را در دو سطح
جهانى و منطقه اى انجام داده است.
چهار تئورى افزايش آب
رودخانه ها به قرار زير است:
۱- تغييرات اخير در ميزان
بارندگى علت اين موضوع است.
۲- تغيير در كاربرى زمين باعث
اين بحث شده است.
۳- ذرات گرد و غبار ناشى از
فعاليت هاى انسان ها باعث كاهش قدرت نور خورشيد شده و از ميزان
تبخير مى كاهد.
۴- بهتر انجام شدن فتوسنتز
ناشى از افزايش دى اكسيد كربن در هوا علت موضوع بوده است.
• تاثير دوگانه
جدنى در مصاحبه خود اظهار
داشته است كه «تغييرات آب و هوا به خودى خود باعث كاهش مقدارى
از روان آب ها خواهد شد ولى تاثير دى اكسيدكربن روى گياهان
باعث افزايش حدود ۵ درصدى روان آب ها مى شود.» حال اگر اين دو
موضوع را با يكديگر تركيب كنيم مى توان افزايش حدود ۳ درصدى را
مشاهده كرد كه اين با الگوهاى منطقه اى همخوانى دارد. پيتر
كاكس از مركز اكولوژى و هيدرولوژى وينفريت انگلستان مى گويد كه
« اين براى اولين بار است كه اثر دى اكسيدكربن بر روى گياهان
در مقياس هاى بزرگ مورد بررسى قرار مى گيرد.»
دامون ماتيوز از دانشگاه
كلگرى كانادا نيز اشاره داشته است كه ممكن است عوامل ديگرى نيز
در تغيير دبى رودخانه ها موثر بوده باشند. اما او نيز موافق
است كه از بين تئورى هاى مهم تاكنون به نظر مى رسد كه تغيير در
فتوسنتز با واقعيت همخوانى بيشترى داشته است.
New scientist,15Feb.2006