ردی از ستاره های کهن در آسمان شمالی پرتو روشنی بر
تاریکخانه گذشته راه شیری تابانده است
خبرنامه تلسکوپ
فضایی اسپیتزر اعلام
کرد ردی بلند و باریک از ستاره های باستانی در آسمان نیمکره
شمالی کشف شد.
بر مبنای یافته های دکتر کارل گریمر (Carl
Grillmair) و
همکار او اودیسیوس دیوناتوس (Odysseas
Dianatos) از رصدخانه
نجومی رم ،
این جریان ستاره ای که در فاصله ۳۰ هزار سال نوری زمین قرار
دارد با سرعتی معادل ۲۳۰ کیلومتر بر ثانیه در حال دور شدن از
کهکشان راه شیری است.
چیزی که هم اکنون از این رشته کهکشانی دیده می شود گسترده تر
از ۳۰ هزار سال نوری است اما احتمال دارد این تنها بخشی از این
بزرگراه کیهانی را تشکیل دهد. اخترشناسان معتقدند ستاره هایی
که در این جریان ستاره ای قرار دارند، به دوران آغاز شکل گیری
جهان باز می گردند و می توان آنها را بقایای خوشه های ستاره ای
کهن دانست که در اصل تشکلي از ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار ستاره بوده
اند. این خوشه های باستانی به تدريج و طی میلیاردها سال بر اثر
نیروهای کشندی کهکشان راه شیری از هم گسیخته شده و به این شکل
در آمده اند.
کشف اخیر باعث شده است تا وزن و اعتبار یکی از نظریات در خصوص
گذشته راه شیری قوت بیشتری پیدا کند. بر مبنای این نظریه،
اگرچه اکنون راه شیری تنها حدود ۱۵۰ ابر خوشه ستاره ای را در
اطراف خود دارد اما در زمانی دور ، هزاران خوشه ستاره ای در
اطراف صفحه کهکشان مشغول پرسه زنی بوده اند . اگر این ایده
مبتنی بر واقعیت باشد ممکن است صدها یا حتی هزاران نمونه از
این جریانهای ستاره ای در اطراف راه شیری وجود داشته باشد.
نمايي از گسترش پهنه ستاره اي تازه يافت شده . عکس از موسسه
تلسک.پ فضايي اسپيتزر
در آسمان پهنه این ستاره ها حتی از پهنای انگشت کوچک دست شما (
زمانی که ان را به حالت کشیده مقابل خود گرفته اید) باریک تر
است اما در عوض طولی بیش از ۱۳۰ برابر قرص ماه کامل درازا دارد
و این به این معنی است که طول این رشته تقریبا یک سوم کل آسمان
نیمکره شمالی را شامل می شود. این ستاره ها بسیار کم سو تر از
آن هستند که با چشم غیر مسلح در اسمان دیده شوند.
بر مبنای فرض های موجود این ستاره ها در خلال رویدادی آشوبناک
از خوشه اولیه خود به بیرون پرتاب نشده اند بلکه طی فرایندی
طولانی که شاید حاصل هزاران بار عبور آن ، از کنار هسته کهکشان
بوده ، تحت تاثیر نیروهای کشندی قرار گرفته و خوشه خود را به
سمت خارج کهکشان ترک کرده اند.
این جریان با کمک داده های نقشه برداری دیجیتالی سراسری آسمان
اسلون (SDSS) و
با کمک تکنیکی مشابه آنچه در آزمایشهای زیستی انجام می پذیرد
کشف شده اند . در این روش ستاره بر مبنای مشخصات خود نشانه
گذاری می شوند تا بتوان آنها را از زمینه ستاره های آسمان جدا
کرد.
تا کنون شش مورد از این جریان های ستاره ای در سالهای اخیر کشف
شده که سه مورد آن توسط گریلمر و همکاران او بوده است .
قابل ذکر است کشف این جریان های ستاره ای می تواند کمک بزرگی
به حل مساله ماده تاریک و نحوه قرار گیری آن در آسمان کند.
گروه علمي نابغه هاي ايران