هر قاعده اى استثنايى دارد. يك قاعده اخترشناسى كه شواهد قابل
توجهى نيز آن را تاييد كرده است، مى گويد صفحه هاى غبار
پيرامون ستارگان تازه متولد شده پس از گذشت چند ميليون سال
ناپديد مى شوند. در عمده موارد مواد تشكيل دهنده اين صفحه ها
متراكم شده و سياره هايى را به وجود مى آورد. به تازگى
اخترشناسان استثنايى را بر اين قاعده يافتند. يك صفحه غبار با
۲۵ ميليون سال عمر كه هيچ گونه نشانه اى از تشكيل سياره با خود
ندارد.
لى هارتمن از مركز اختر فيزيك
هاروارد اسميت سوئين (CFA) كه
مقاله اى در مورد اين يافته خود نگاشته است، مى گويد: «يافتن
چنين صفحه اى همانقدر غيرمنتظره است كه ديدن انسانى با ۲۰۰ سال
عمر.»
اين كشف پرسشى معماگونه را مطرح
مى كند كه چرا اين صفحه به رغم عمر طولانى خود سياره اى را به
وجود نياورده است. بيشتر صفحه هاى پيش سياره اى فقط چند ميليون
سال عمر مى كنند و پيرترين صفحه اى كه پيش از اين شناخته شده
بود عمرى حدود ده ميليون سال داشت.
نوريا كلوت ديگر نويسنده اين
مقاله مى گويد: «نمى دانيم چرا اين صفحه عمرى چنين طولانى
دارد، زيرا نمى دانيم چه عاملى باعث مى شود فرايند تشكيل
سياره ها آغاز شود.» صفحه
مورد نظر پيرامون يك جفت ستاره كوتوله سرخ در منظومه استفنسون
۳۴ مى گردد كه به طور تقريبى در فاصله ۳۵۰ سال نورى در صورت
فلكى تائوروس (Taurus) قرار
دارد. اطلاعات به دست آمده از تلسكوپ فضايى اسپيتزر ناسا نشان
مى دهد كه لبه داخلى اين صفحه صدميليون سال از ستاره دوتايى
فاصله دارد. خود صفحه حداقل يك ميليارد كيلومتر پهنا دارد.
احتمال دارد مواد ديگرى هم در
حال چرخش باشند، اما دماى آنها چنان پايين است كه اسپيتزر
نمى تواند آنها را ثبت كند. اخترشناسان تخمين مى زنند كه صفحه
نويافته حدود ۲۵ ميليون سال عمر داشته باشد، آنها سن اين صفحه
را با مدل سازى ستارگان مركزى درون سيستم تعيين كردند، زيرا
ستارگان و صفحه سن برابرى دارند. هارتمن مى گويد: «اين صفحه با
صفحه هاى ديگرى كه تاكنون ديده ايم تفاوت بسيار دارد. اين صفحه
بيشتر از صفحه اى كه پيرامون ستارگان جوان تر است، تكامل پيدا
كرده است.» هارتمن و كلوت در مورد سرنوشت نهايى صفحه پيرامون
منظومه استفنسون ۳۴ ديدگاه هاى متفاوتى دارند. هارتمن مى گويد:
«اغلب ستاره ها تا ۱۰ ميليون سالگى همه آنچه را كه قرار بود
انجام دهند، انجام داده اند. اگر اين صفحه تاكنون سياره اى
نساخته است، احتمالاً هرگز نخواهد ساخت.»
اما كلوت با نظر وى مخالف است:
«اين صفحه مقدار زيادى گاز در خود دارد، بنابراين هنوز احتمال
دارد كه سياره هاى بزرگى بسازد.» اما هر دو اين اخترشناسان
تاكيد مى كنند كه چنين شك و ترديد هايى بخش طبيعى از فرايند
علمى است. هارتمن مى گويد: «بسيارى از مردم انتظار دارند
دانشمندان پاسخ تمام پرسش ها را بدانند اما پژوهش تماماً به
معناى كشف مرز هاى ناشناخته است. همين عامل است كه پژوهش را
هيجان انگيز مى سازد. هارتمن و كلوت تصميم دارند به جست وجوى
صفحه هاى پيرتر بپردازند تا دريابند چرا اين سن صفحه ها بسيار
بيشتر از ديگر صفحه ها است. كلوت مى گويد: «يافتن اجرام ديگرى
شبيه به اين صفحه از اهميت بسيارى برخوردار است زيرا اين
صفحه ها سررشته هايى در مورد شرايط موثر بر تشكيل سياره ها
ارائه مى دهند.»