مولكولهاي اساسي
حيات در سرتاسر كيهان پراكنده هستند. اين مولكولها در ابرهاي
كهكشاني دوردست ، دنباله دارها و سياركهاي در حال عبور و سياره هاي
منظومه خورشيدي ما جمع شده اند. اما
دانشمندان هنوز نمي دانند اين مولكولها چگونه در ابتدا گرد هم آمده
تا حيات را شكل دهند. اختر شناسان اكنون براي نخستين بار برخي از
تركيبات اساسي كه براي ايجاد مولكولهاي آلي ضروري مي باشند و
همچنين پروتئين هاي موجود در DNA را در نواحي دروني يك صفحه كه محل
زايش سياره است كشف كردند. مارك كاسيس از رصد خانه W. M. Keck مي
گويد" ما مولكولهاي آلي را در دنباله دارها و سياره هاي گازي غول
آساي موجود در منظومه خورشيدي خودمان مشاهده مي كنيم اما منشا اين
مواد شيميائي براي ما ناشناخته است. اكنون تلسكوپ فضائي اسپيتزر به
ما اجازه مي دهد كه اين اجرام ستاره اي جوان را به شيوه اي نوين و
آشكار كننده مورد مطالعه قرار دهيم و بدين ترتيب سر نخهاي مهيجي در
مورد محل تولد حيات در كيهان در اختيار ما قرار مي دهد.
جرم جوان مورد نظر -
IRS 46 - در كهكشان راه شيري و در فاصله حدود 375 سال نوري از زمين
در صورت فلكي Ophiuchus واقع است. محققين دو تركيب آلي -استيلن و
سيانيد هيدروژن- را در اين جرم رديابي كرده اند كه مقدار آنها
حدودا ده هزار برابر بيشتر از مقدار يافت شده در گازهاي سرد بين
ستاره اي است كه ستارها در آنجا متولد مي شوند. اين تركيبات معمولا
در جو سياره هاي گازي بزرگ موجود در منظومه خورشيدي ما ، سطوح يخي
دنباله دارها و همچنين جو بزرگترين قمر زحل - تايتان- يافت مي شوند.
اين محققين همچنين دي اكسيد كربن را مشاهده كردند كه در جو زهره ،
زمين و مريخ فراوان يافت مي شود. وجود صفحات مملو از گاز در اطراف
ستاره هاي جوان موضوعي كاملا شناخته شده است. اما در مورد ساختار
شيميائي آنها اطلاعات كمي موجود مي باشد. كشف استيلن و سيانيد
هيدروژن در يكي از اين صفحات به اختر شناسان كمك خواهد كرد تا اين
صفحات را بهتر بشناسند و درك بهتري از مناطقي كه ممكن است روزي
منظومه هاي خورشيدي آينده در آنجا شكل بگيرند و حيات در آنها متولد
شود را حاصل كنند.
جفري بليك از موسسه
فناوري كاليفرنيا مي گويد" اگر شما سيانيد هيدروژن ، استيلن و آب
را در يك لوله آزمايشگاهي قرار دهيد و براي آنها سطح مناسبي ايجاد
كنيد كه بتوانند روي آن تجمع كرده و واكنش نشان دهند ، مقدار زيادي
تركيبات آلي شامل آمينو اسيدها و باز پورين DNA بنام آدنين به دست
خواهيد آورد. اكنون ، ما همين مولكولها را در ناحيه سياره اي يك
ستاره كه صدها سال نوري از زمين فاصله دارد مشاهده مي كنيم."گاز و
غبار اطراف يك ستاره جوان نور مرئي را متوقف مي كند ولي به طول
موجهاي بلند تر مانند نور فرو سرخ اجازه عبور مي دهد.
اختر شناسان با
تجزيه نور به طول موجهاي تشكيل دهنده آن مي توانند اجزا سازنده اين
گاز و غبار را مشخص كنند. اختر شناسان از اين شيوه براي مطالعه
تركيبات مولكولي در صفحات سياره اي اوليه استفاده كردند. تلسكوپ
اسپيتزر بيش از صد منبع را در پنج زايشگاه ستاره اي بررسي كرد. از
ميان آنها فقط IRS 46 شواهد مشخص و شفافي مبني بر وجود تركيبات آلي
در نواحي گرم نزديك به ستاره را نشان مي داد. در اين ناحيه گرن
سياره ها زايش مي شوند. نتايج همچنين وجود يك جريان باد ستار هاي
را نشان مي دهند كه منشا آن ناحيه داخلي صفحه اي است كه به دور IRS
46 مي چرخد. نهايتا ممكن است اين باد خرده هاي غبار موجود در صفحه
را دور كند و شايد در چندي ميليون سال آينده وجود سياره هاي صخره
اي شبيه زمين را آشكار نمايد.فرد لاهيوس مسئول ارشد اين تحقيق از
رصد خانه Leiden هلند و موسسه پژوهشهاي فضائي مي گويد " احتمال
دارد كه اين منظومه نوزاد شبيه منظومه خورشيدي ما در چند بيليون
سال گذشته و قبل از آغاز حيات در زمين باشد."
اين يافته ها در
نسخه آينده " Astrophysical Journal Letters " منتشر خواهد شد.
نقل از پارس اسکای
نویسنده : فرشيد
كريمي