بارش شهابي ربعي در 14-13 دي ماه به اوج مي رسد.
بارش شهابي ريعي يكي
از چند بارش شهابي فعال ساليانه است. ربع نام صورت فلكي كوچكي بوده
است كه در تقسيم بندي انجمن بين المللي نجوم جزيي از صورت فلكي عوا
محسوب شده است. به همين دليل نام اين بارش شهابي براي خيلي ها آشنا
نيست. اما علاوه بر اين زمان نا مناسب اين بارش براي رصد مزيد بر
علت است. هر سال بارش شهابي ربعي در 14-13 دي ماه به اوج مي رسد.
سرد بودن هوا در اين زمان باعث مي شود كه رصدگران كمي به رصد آن
بپردازند. علاوه بر اين كم بودن ارتفاع كانون بارش باعث مي شود كه
رصدگران بخشي از شهابهاي اين بارش را از دست بدهند.كانون اين بارش
پس از نيمه شب از شمال شرق طلوع مي كند و در ساعت 5 بامداد به
ارتفاع حدود 50 درجه مي رسد. شهابهاي اين بارش سرعت نسبتا" كمي
دارند.
با وجود اينكه بارش
شهابي ربعي با ZHR حدود 120 يكي از فعالترين بارشهاي ساليانه است
ولي هنوز در مورد منشاء آن ترديد وجود دارد. در مطالعات اوليه
منشاء اين بارش دنباله دار 96P/Machholz تعيين شد. مشخصه هاي مداري
اين دنباله دار با شهابواره هاي بارش ربعي تطابق نشان مي دهند. در
سال 1979 Hasegawa در مقاله اي نشان داد دنباله دار C/1491Y1 در
همان مدار شهابواره هاي بارش ربعي قرار دارد و اين دنباله دار
منشاء بارش مي باشد. Peter Jenniskens از موسسه SETI در مقاله اي
در سال 1997 به تجزيه و تحليل بارش ربعي پرداخت. او نشان داد كه
اين بارش خيلي جوان است و بيش از چند صد سال قدمت ندارد. بررسي
جابجايي شهابواره ها در چند صد سال گذشته مشخص كرد كه دو دنباله
دار مذكور نمي توانند منشاء اين بارش باشند. وپزگي جالب اين بارش
شيب زياد منحني فعاليت آن است يعني اوج آن در مدت چند ساعت اتفاق
مي افتد و به سرعت افت مي كند. Jenniskens اين اثر را مربوط به
تمايل مداري زياد دنباله دار منشاء دانست. دو سال قبل يك تيم
تحقيقاتي به سرپرستي وي در مقاله اي نشان دادند كه منشاء بارش ربعي
سيارك تازه كشف شده 2003 EH1است. او معتقد است اين سيارك
بازمانده يا تكه اي از يك دنباله دار است. رصدها اين گفته را تاييد
مي كنند كه احتمالا" اين سيارك بخشي از دنباله ار C/1491 Y1 كه در
500 سال قبل از آن جدا شده است. علاوه بر اين رصدها نشان مي دهند
توزيع جرمي شهابهاي اين بارش يكسان نيست.در نتيجه درخشندگي شهابها
دربازه هاي زمانهاي مختلف تغيير مي كند.
مطابق پيش
بيني بارش ربعي امسال در ساعت 22 روز 13 دي ماه به اوج مي رسد. اما
در اين زمان هنوز كانون بارش طلوع نكرده است. بهترين زمان براي رصد
ساعت 2 تا 6 بامداد 14 دي مي باشد كه كانون بارش به ارتفاع قابل
توجهي رسيده است و بدور از نور ماه مي توان رصد را انجام داد. از
آنجاييكه راصدان بارشهاي شهابي بدون تحرك به آسمان چشم مي دوزند
سرماي هوا مشكل اصلي در شب هاي زيباي زمستان مي باشد بنابراين لباس
گرم مهمترين ابزار مي باشد. در اين صورت شما مي توانيد در جايي به
دور از نور شهر به رصد و ثبت بارش شهابي بپردازيد.