بسياري از صاحب نظران
، اين عصر را عصر اطلاعات مي نامند. در دوره حاضر که
با انبوه اطلاعات روبه رو هستيم شايد بتوان از شيوه
جمع آوري اطلاعات به عنوان يکي از بزرگترين معضلات اين
دوره نام برد.
در حقيقت با ذخيره
اطلاعات روي فلاپي ، سي دي ودي وي دي پس از گذشت زمان
با آرشيو بزرگي از محيطهاي ذخيره اطلاعات روبه رو مي
شويم که امکان صدمه ديدن آنها در ميدان هاي مغناطيسي
نيز وجود دارد؛ اما پژوهشگران در اين زمينه نيز بيکار
ننشسته اند و با ارائه راهکارهايي به حل اين مشکل
انديشيده اند.
يکي از محققان کشورمان
با ذخيره اطلاعات روي ماکروملکول ها بخصوص دي.ان.اي ها،
راهي براي افزايش فوق العاده ظرفيت اطلاعاتي يافته است.
مهندس ايمان مرادي ،
کارشناس ارشد رشته هاي پروتئوميکس و نانوتکنولوژي و
مدير عامل موسسه پژوهشي سيناپويش اصفهان و مدير
تحقيقات و نانوتکنولوژي شرکت سنچريون امريکاست.
او که در حال حاضربراي
مشارکت در يک پروژه توسعه نانوتکنولوژي در ايتاليا به
سر مي برد، به پرسشهاي ما درباره طرح فناوري MERI از
طريق پست الکترونيک پاسخ داده که حاصل آن را مي خوانيد.
منظور از فناوري
MERI چيست و اساس ساختماني آن بر چه مبنايي استوار
است؟
MERI مخفف کلمات
Molecular environment of reserving information است
که مي توان آن را درفارسي به عبارت محيط ملکولي ذخيره
اطلاعات برگرداند. اساس
ساختماني اين فناوري را ملکول دي.ان.اي تشکيل مي دهد.
محيط ملکولي ذخيره
اطلاعات طي چه فرآيندي ساخته مي شود؟
اين فرآيند شامل طراحي
نرم افزار، ساخت ملکول هاي دي.ان.اي به صورت مصنوعي
مطابق با يک الگوي خاص و سپس نگهداري است.
درباره چگونگي
ذخيره سازي داده ها در اين محيط توضيح دهيد.
ابتدا اطلاعات اوليه
توسط نرم افزاري به صورت معادل هاي ملکولي طراحي مي
شوند و سپس الگوي ملکولي به دستگاه سازنده دي.ان.اي
انتقال مي يابد.
آن گاه اين دستگاه ،
ملکولي مطابق با الگوي طراحي شده مي سازد که حاوي
اطلاعات اوليه است.در نهايت ملکولهاي طراحي و تکثير
شده به وسيله سانتريفيوژهاي خلادار خشک و روي پليتهاي
خاص نگهداري مي شوند.
فرآيند بازخواني
اطلاعات چگونه صورت مي گيرد؟
ملکول حاوي اطلاعات ،
به وسيله دستگاه تعيين توالي دي.ان.اي شناسائي و
ساختار ملکولي آن تعيين مي شود.
سپس نرم افزار خاصي اين اطلاعات را تجزيه مي کند و از
سمبلهاي اطلاعاتي به اطلاعات اوليه ذخيره شده ، دست مي
يابد.
اين حافظه به عنوان
يک ساختار بيولوژيکي چگونه در مجموعه سخت افزاري
رايانه تعريف مي شود؟
اين حافظه به طور
مستقيم در رايانه قرار نمي گيرد. در واقع مجموعه
دستگاه هاي توليد کننده حافظه و بازخوان آن به يک
سيستم رايانه اي متصل مي شوند و در حقيقت کل اين سيستم
ها هستند که يک مجموعه را تشکيل مي دهند.
حجم و ظرفيت ذخيره
داده در اين محيط چقدر است؟
حجم اين حافظه در
موارد به کارگيري براي انتقال کليد پيام رمز در سيستم
هاي امن مخابراتي حدود 20در 80نانومتر به ازاي هر
ملکول است.
همچنين ظرفيت ذخيره
سازي آن بر حسب کيلو بايت بر سانتي متر مربع ، معدل
212x 10 و 1 کيلوبايت محاسبه مي شود.
آيا در اين روش ،
سرعت ذخيره سازي و بازسازي اطلاعات در مقايسه با ديگر
محيطهاي ذخيره داده بهبود يافته است؟
خير. با توجه به نوع
خاص ذخيره اطلاعات ، سرعت ذخيره بسيار پايين تر است
اما در کاربري هاي خاصي که براي اين فناوري در نظر
گرفته شده است ، زمان فرآيند اهميتي ندارد.
اين مقايسه را از
لحاظ حجم چگونه ارزيابي مي کنيد؟
حجم ذخيره سازي در اين
فناوري چند ميليون برابر سي دي و ابعاد آن در مقياس
مشابه ، ميليون ها برابر کوچکتر است.
ميزان پايداري
اطلاعات در اين محيط چگونه است؟
از آنجا که ملکول
دي.ان.اي که اساس MERI را تشکيل مي دهد، پايدارترين
ترکيب شيميايي را در جهان دارد، مي توان زمان پايداري
بسيار طولاني مدتي را براي MERI در نظر گرفت. بويژه
اين که در فناوري MERI از قطعات کوچک دي.ان.اي که
پايداري بيشتري دارند، استفاده مي شود.
اين پروژه تا چه حد
دنيا را به ايده رايانه هاي زيستي نزديک مي کند؟
در واقع يک اختلاف
اساسي ميان رايانه هاي زيستي و MERIوجود دارد. ما در
MERI از دي.ان.اي استفاده کرده ايم و در رايانه هاي
زيستي بيشتر تمايل به استفاده از ملکول هاي پپتيدي
است.
اصلا ايده رايانه
هاي زيستي از کجا آمده و تا چه حد به واقعيت نزديک
است؟
پروژه رايانه هاي
زيستي از مدتها پيش از MERI در حال انجام و پيگيري است
، اما MERI از آن نظر اهميت دارد که کاربرد تازه و
کاملا محسوسي از ذخيره اطلاعات را با روشي ساده تر
اراده کرده است. رايانه
هاي زيستي که نمونه هاي اوليه آن ترکيبي از سيليکون و
پلي پپتيدها هستند، ظرف 3 تا 4 سال آينده وارد بازار
خواهند شد.
اين فناوري در چه
زمينه هايي کاربرد دارد؟
فناوري MERI براي
ارسال کليد پيامهاي رمز در سيستم هاي مخابراتي امن
کاربرد دارد. در
واقع اولين کاربردي که براي آن در نظر گرفته شده يک
کاربرد نظامي و امنيتي است.ديگر کاربرد اين فناوري که
يک کاربرد سمبليک به شمار مي آيد، ذخيره اطلاعات براي
نگهداري چند هزار ساله و انتقال پيام در يک محيط بسيار
پايدار به انسان هاي چند نسل پس از ماست.
آيا اين پروژه به
صورت اجرايي نيز آزموده شده يا در حد تئوري است؟
اين پروژه عملا از سال
1377 از تئوري خارج شده و به صورت عملي درآمد و طي 6
سال تکميل شده است. درحال حاضر موسسه پژوهشي سيناپويش
آمادگي ارائه فناوري MERIرا به درخواست کنندگان داخل و
خارج کشور دارد.
اين پروژه از چه
سالي شروع شد و در اين راه چه کساني شما را همراهي
کردند؟
همکاران اوليه طرح
فناوري MERI مهندس وحيد نحوي و دکتر رسول صالحي بودند.
فرضيه MERI در سال 1376به وسيله اينجانب مطرح و سال
1377 با همکاري افراد مذکور پيگيري و سال 1383 توسط
اينجانب بازنگري و تکميل شد.
اين پروژه در چه
سطح بين المللي قرار دارد؟
استقبال بسيار خوبي از
اين فناوري در خارج کشور شده است. مراحل نهايي و
تکميلي اين پروژه در فهرست فروش نانوفناوري شرکت
سنچريون امريکا قرار دارد.
بازتاب انعکاس اين
خبر از سوي مراجع معتبرعلمي دنيا چه بوده است؟
فناوري MERI از زمان
انتشار اطلاعات اوليه ، در 3کنفرانس بين المللي
نانوفناوري در کشورهاي ايتاليا و اسپانيا ارائه شده و
به عنوان يک امتياز موثر براي عضويت اينجانب در انجمن
بين المللي نانوفناوري در کشور امريکا در نظر گرفته
شد.
شرايط اجرايي شدن
اين فناوري در کشور به چه صورت است؟
تمايل موسسات دولتي و
خصوصي براي سرمايه گذاري در به کارگيري و توسعه اين
فناوري ، نه تنها کاربردهاي جديد آن را در پي خواهد
داشت ، بلکه ايران را در برقراري موازنه تکنولوژيک بين
المللي ياري مي کند و علاوه بر حيطه فناوري نانو در
فناوري اطلاعات نيز جايگاه ايران را در فهرست جهاني
بهبود خواهد بخشيد.
