اسپیتزر و کهکشان های غبارآلود
تلسکوپ فصایی
اسپیتزر متعلق به آژانس فضایی ایالات متحده ( ناسا ) از میان ذراتی
همچون غبار گروهی از کهکشان های پنهان غول پیکر و نورانی را مشاهده
کرد . این کهکشان ها از زمین 11 میلیارد سال نوری فاصله دارند
این کهکشان های عجیب و غریب بیشترین
روشنایی را در جهان قابل مشاهده دارند ، این روشنایی تقریبا" 10
ترلیون برابر خورشید است . اما این کهکشان ها از ما بسیار دور
هستند ، خاصیت شکفت انگیزی آنها این است که در غبارها پنهان شده
اند . با این حال چشمان بسیار حساس اسپیتزر که از وجود پرتوی
فروسرخ بهره می برند ، این کهکشان ها را جستجو می کند .
دکتر دن ویدمن از
دانشگاه کرنل گفت : ما اساسا" کهکشان هایی را مشاهده می کنیم که
نامرئی هستند . در گذشته مأموریت هایی در زمینه ی فروسرخ وجود
داشته است هرچند که این کهکشان ها بر آنها پوشیده بوده اند . ما
باید انتظار می کشیدیم تا کهکشانی به اندازه ی کافی از ما فاصله
داشته باشد تا آنها را مشاهده کنیم و حالا سؤال اینجا است که: همه
ی این غبارها از کجا پای به عرصه ی وجود گذاشته اند؟
پاسخ این کاملا"
واضح نیست ؛ گفته می شود این غبارها از ستاره ها پس زده می شوند .
ولی باز هم نمی دانیم که چطور این غبار ها به همه ی جای کهکشان ها
وزیده می شوند و راه می یابند . دیگر رمز موجود ، تابش فوق العاده
ی این کهکشان ها است . ستاره شناسان حدس می زنند این زاده های جدید
از کوازارهای غبار آلود و غیر معمول باشند که در واقع نورانی ترین
اجرام در جهان هستی می باشند و ممکن است در غبار خود را نمایان
نسازند . کوازارها همانند لامپ های نورانی و غول پیکر در مرکز
کهکشان ها هستند و نیرویی غول آسا و بارنکردنی دارند . ما می دانیم
که ممکن است ستاره هایی همچون خورشید در همین غبارها رشد کرده
باشند ، هر چند که واقعا" نمی دانیم . دکتر هاک از دانشگاه کرنل
گفت : با مطالعه ی این کهکشان ها ما معتبرترین نظریه ها را در مورد
تاریخ کهکشان خودمان و دیگر کهکشان ها را به دست می آوریم .
دانشمندان
برای مشاهده ی نشانی از کهکشان های نامرئی از ابزاری از اسپیتزر که
فوتومتر مالتی باند نام دارد استفاده می کنند . سپس تیم این تحیقیق
هزار کهکشان را که در این داده ها نامرئی به نظر می رسیدند را با
هم مقایسه کردند . این اطلاعات توسط رصدخانه ی ملی میدان گسترده یا
همان واید ویلد به دست آمده است و سپس بررسی شده است . در این
بررسی 31 کهکشان که فقط در تصویر های اسپیتزر به نظر می آمدند مشخص
شدند . دکتر بول جانوزی که مأمور تحقیق در این رصدخانه است گفت :
این منطقه ی وسیع ماه های زیادی از زمین مورد بررسی قرار گرفته بود
. در واقع این کهکشان ها غباری همانند سوزنی در انبار کاه هستند .
مشاهدات کاملتر و بیشتر که توسط طیف نگار فروسرخ اسپیتزر انجام شد
حضور سیلیکات های غباری را در 17 تا از این 31 کهکشان را نشان داد
. سیلیکات های غباری همچون دانه هایی خاک مانند هستند که در
ساختمان تخته سنگ ها به کار رفته هستند البته اندکی کوچکتر هستند .
دکتر توماس سویفر که
خود مدیر مرکز علمی اسپیتزر است گفت : سیلیکات های غباری که در
دوره های نزدیک ما کشف شده اند بسیار مهم هستند . زیرا به فهم
چگونگی اتفاق افتادن سیستم های سیاره ای در تکامل کهکشانی به ما
کمک می کنند . گفتنی است که دکتر سویفر خود پروفسور فیزیک در موسسه
تکنولوژی کالیفرنیا است . این سیلیکات ها غباری همچنین به ستاره
شناسان کمک می کنند تا این موضوع را معین کنند که کهکشان های خیلی
دور از زمین هستند . ما می توانیم از قسمتی از نوری که از کهکشان
ها می آیند برای طیف نگار استفاده کنیم . پرفسور سویفر گفت : اگر
ما نشان قابل شناختی از کانی هایی همانند سیلیکات ها داشتیم می
توانستیم فاصله ی کهکشان را کشف کنیم . این گونه کهکشان ها بسیار
پیر هستند و عمرشان به زمانی برمی گردد که جهان تنها سه میلیارد
سال داشت که این سن حداقل یک چهارم سن کنونی آن است که در حدود 13.5 میلیارد
سال است . کهکشان هایی که اینگونه در غبار هستند از دید زمین محصور
بودند . نخستین بار در سال 1983 از طریق مشاهدات ماهواره ی فروسرخ
آمریکایی اروپایی کشف شدند . بعدا" آژانس فضایی اروپا رصدخانه ی
فضایی فرو سرخی به وجود آورد که تا حدی شبیه طرح قبلی بود . با این
وجود وقتی اسپیتزر آمد به فرمانروایی پرداخت زیرا حساسیت آن حداقل
100 برابر نمونه ی قبلی بود . و حالا می تواند کهکشان های نامرئی
را جستجو کند.
JPL در
کالیفرنیا مأموریت ادره ی این مأموریت های علمی را دارد . طیف نگار
این تلسکوپ توسط شرکت هوا – فضای بال ساخته شده است فوتومتر مالتی
باند آن نیز در شرکت مذکور ساخته شده و به بهره برداری رسیده است .
نقل از پارس اسکای
نویسنده : امیر
سجاد رضایی
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
آخرین
مقالات |