در سالهاي اخير،
حدود 100 سياره كشف شده اند كه در مدارهايي، حول ستارهاي ديـــگر
مي چرخند، اما هيچـــكدام از اين شبه سيــارات به طور جزئي شبــيه
زمين نيستند. بر طبق آخــرين شبيه سازيهاي رايانه اي توسط
پروفسور جونز(Barrie
Jones) و
پروفسور نيك اسلـــيپ (Nick
Sleep) از
دانشـــگاه آزاد، ميليونها جهان زمــيني شكل مي توانند در
كهــكشانها پراكنده شده باشند، ولي براي شنـــاسايي آنها فقط بايد
منتظر پيشرفت كافي تلسكوپ ها باشيم.
پروفسور جونـــز
مي گويد:« با اينكه ما هنوز قابليت آشــكار سازي كششـهاي جـذر و
مـدّي، مانند زمين را نداريم، اما مي توانيم به طور تئوري، اين
موضوع كه، منظومه هاي سيارهاي، يك سياره شبيه زمين دراند را،
اثبات نماييم.
پروفسور جونز و
پروفسور اسلــيپ مشغول استفــاده از يك برنامهي رايانهاي هستند
تا زمينهايي را كه كاملاً شرايط زمين در مظومهي شمسي را دارند در
منظومههاي سيــارهاي شناخته شده قرار دهند، براي كه بفهمند اين
سيارهي كوچك، يعني زمين قبل از اينكه توسط چنـگال كششي عظيم
همسايگان غول پيكرخودجذب شوند، چه مدت دوام مي آورد.
در همايش كشوري
انــگلستان در شهـر بريستول، پروفـسور جونز گــفت:« نتايج شبــيه
سازي آنها در مورد مــدارهاي سيـارهاي همراه با مناطق قابل زندگي
نزديك ستارگـــان(كه عموماً با نام مناطق گـــولدي لاك معروفند)،
مناطقي هستند كه دماي آنجا اجـازه ميدهد، آب به صورت مايـع روي
سيـارهاي زمـيـني شـكل موجود باشد.»
هر سياره اي كه در
اين مناطق يافـت شده است، جاي طبيـــعيِ بالــقوه اي براي زندگي مي
توانـد باشد، در برخي منظومهها،يك يا بيشتر از سيـارههاي غول
پيـكر خـيلي نزديك و چسبـــيده به مناطــق قابل سكـونت هستند، به
همين علت زمين نمي تواند در يك مدار پايدار باقي بماند.
اما در منظومه هاي
ديگر، امكان بقاي درازمدت وجود دارد، بنا براين منظومه ها بايد از
اهداف مهم و درجه اول، در تحقيقاتِ زندگي آنسوي منظومه هاي شمسي
باشند.
منظومهاي تاكنون
خيلي شبيه به منظومه ي شمسي بوده است منظومهي Urasae Majoris 47 مي
باشد. اين منظومه داراي يك ستاره از نوع خورشيـــد ولي مسن تر از
خورشيـــد مي باشد كه با نام UMa 47 معروف
است.
اين به آن معناست
كه اين ستاره كمي داغتر و درخشان تر از خورشيد است، بنا براين
منطقهي قابل سكونت اين منظومه بايد كمي دور تر از اين ستاره به
نسبت فاصـلهي زمين تا خورشيـــد بايد باشد. اين منــــظومه از
حدود1AU تا
حدود 1.9AU گسترده
شده است، در حاليكه منظــــومهي شمسي امروزي ما، از 0.8AU تا 1.7AU كشيده
شده است( به طور تقريبي فاصلهي بين مدار ناهيد تا مدار مريخ).
1AU برابراست
با ميانگين فاصلهي بينخورشيد و زميناستكهحدود 93 مايليا
150 ميليونكيلومترمي باشد.
منظمومهي Uma47 به
داشتن دو سيارهي غول پيــكر در مــدارهاي اطـــراف خـود معروف
است. سيارهي داخلي حداقل 54/2 برابر
حجم مشتري را داراست در حاليكه سيارهي خارجـي از سيارهي مشتري
كوچكتر و شايد كم حجمتر باشد.
هر دوي اين
ســيارات غول پيــكر به نسبــت فاصلــهي مشـتري تا خورشيد، به UMa47 نزديكتر
هستند. در دورههاي منظومهي شــــمسي، سيارهي غول پيـــكر داخلي
منظـــومهي UMa47 را
ميتوان معادل كمربند سياركها در نظر گرفت و سيـــارهي غول پيــكر
خارجي اين منظومه را در مداري بين اين كمربند و مشتري قرار داد،
بنابراين اين سيارات غول پيكر از محــدودهي خارجي منطقهي قابل
زندگيِ منظومه هاي ستاره اي دور نيستند. با اين وجود پروفسور جونز
واسليـــپ يافته اند كه علي رغم نسبت همسايــــگي و حجــم هاي
بزرگشان، يك سيارهي زميني شكل مي تواند در مدارهاي مختلف و متعددي
در مناطق قابل زندگـي، باقي بماند.
پروفسور جونز مي
گويد:«يك نـظام براي كشـــف سيارات شبه زمين و پيدا كــردن محـــلي
براي زندگـي حتماًارزشمند و قابل تأمل ومي باشد.»
روي هم رفته تيم OU ( (open
universityبا
تكيه بر بــررسي
چندين منظومهي ســـيارهاي تـخمين مي زند كه بخش مناسب اين
منظومهها مي تواند زمينهاي قابل سكونت را شامل شود، حتي اگردرتمام
اين منظومهها سيارات غول پيكري كه به اندازهي فاصلهي مشتري تا
زمين نزديكتر باشند.
اگر اين نتيجه
گيري درست باشد، شبه زمين هاي قابل سكونت ميتوانند در كهكشان زياد
باشند.
پروفسور جونز مي
گويد:«حداقل 100 بيليون زمين در راه شيـري مي تواند موجود باشد و
شايـــد هم خيلي بيشتر.اگر ما منظومههايي شبيه منظـومهي خودمان
هستنــدپيدا كنيم، بايد سيارهاي غول پيكر به اندازهي قابل قبولي
از مناطق قابل سكونت فاصله داشته باشد.
همهي سيارات
شناخته شده بزرگــتر و حجيم تر از زمين هستند. روي كاغذ، حجم و قطر
آنها شبيه سيارات غول پيكر خودمان يعني مشتري و كـــيوان هستند و
غالباً از هيدروژن و هليوم تشكيل شده اند، درست شبيه ساختار
ستارگان، در حاليكه زمين از مواد سخت درست شده است.
گروه نجوم دانشگاه
آزاد تحقيقات دقيــــق وگـــستردهاي براي بررسي سيارات تشــكيل
داده است تا عبور سيارات را از مقابل ستــارههاي مادر را مورد
مطــالعه قرا دهند. دانشـــگاه هايي كه در اين تحقيق همكاري
ميكنند عبارتند از: بلفاست، لِستر ،كمبريج و سنت اندروز.
اگر چه قاعدهي
عبور، براي كشـف سيـــــارات بزرگ منــــاسب است، اما اين تكنيك مي
تواند به زودي سيارههايي كه از زمين خيلي بزرگتر نيستند را كشف
نمايد.