تلسکوپ فضايي هابل با دوربين پيشرفته نقشه برداری خود
سحابي بومرنگ را
در عکس خيال انگيز جديدي به تصوير کشيد
سحابي بومرنگ
در صورت فلکي قنطورس از ديد تلسکوپ فضايي هابل
اين سحابي بازتابي از گاز و غبار مانند
دو مخروط قرينه نسبت به هم است که از ستاره مرکزي خود پرتاب شده
اند . طي 1500 سال گذشته نزديک به 5/1 برابر جرم خورشيد را ستاره
مرکزي اين سحابي از دست داده است . نام اين سحابي برگرفته از
ساختار متقارن آن همان طور که با تلسکوپ هاي زميني ديده مي شود است
. اما تصوير واضح هابل از آن توانست ساختار آن را طوري به تصوير
بکشد که از روي زمين قابل ديدن نيست .
اختر شناسان مطمئن نيستند چه چيزی باعث
بيرون ريزي مواد به اين شکل مي شود. گرچه تمام ستاره های خورشيد
مانند در دوران پايانی زندگی خود وقتی به غول سرخی بدل شده اند
لايه های بيرونی خود را در فضای اطراف پخش می کنند اما هنوز به
درستی علت پيدايش شکل های مختلف اين سحابی های سياره نما مشخص
نيست. ممکن است يک صفحه از مواد به آهستگي در اطراف استواي ستاره
مرکزي حرکت کنند . بدين وسيله از پرتاب مواد به سمت بيرون جلوگيري
مي کند و فقط اجازه ميدهد مواد از نواحي نزديک به قطبين خارج شوند
. يک نظريه ديگر احتمال مي دهد که دليل اين امر اثرگذاري ميدان
مغناطيسي آن در محبوس کردن مواد است بنابراين سبب مي شود سحابي به
شکل دو مخروط ديده شود . اين فوران ها در ستارگان بسيار جوان که
تازه در حال شکل گيري هستند و باد های ستاره ای بسيلر قوی ای دارند
(مثل ستاره های تی- ثوری) و ستارگان بسيار پير که در اواخر عمر
خود هستند، ديده مي شود .
باورها بر اين است که سحابي بومرنگ بر
اثر پرتاب لايه هاي خارجي ستاره پيري که در مرکز آن قرار گرفته است
به وجود آمده است . طول هر يک از مخروط ها در اين سحابي يک سال
نوري است . مجموع طول سحابي نصف فاصله ما از نزديک ترين همسايه ما
يعني منظومه آلفای قنطورس است که اين فاصله در حدود 4 سال نوري
است.
در
سال 1995 با يک اندازه گيري دقيق دماي داخل سحابي در حدود 1 کلوين
معادل 272- درجه سانتی گراد بر آورد شد که در زمره سرترين نواحي
کيهانی است. سحابي بومرنگ در فاصله حدود 5000 سال نوري از زمين در
جنوب صورت فلکي قنطورس قرار دارد.
تيمور سيف الهي
گروه علمی نابغه های ایران
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
آخرین
مقالات |