تدوين گر: محسن شباني
برگرفته از
مجلهي
Sky &
Telescope
حركت وضعي زهره تا
سال 1961 يك راز بود، در آن سال راديو اختر شناسان ابتدا در ميان
ابرهاي سياره اي به جستجو پرداختند و همچنين در اتمسفر متراكم سطوح
پايين آن چيزي كه يافتند بسيار پيچيده بود. زهره به آرامي و در
مسيري اشتباه به دور خودش مي چرخيد.
تا امروز ستاره
شناسان اين فرض را داشتند كه كه دليل اين پديده شايد ناشي از
برخورد عظيمي است كه براي زهره هنگام قرار گرفتن در منظومهي شمسي
و در مدار خود رخ داده است. امّا تحقيقات جديد مي گويندكه به هر
حال يك تصادم نمي تواند دليل آن باشد و ممكن است بسياري از سيارات
داراي چنين اثرات ناشي از برخورد باشند كه خود به خودي مي باشد.
الكساندر سي.ام
كوريا(Alexander
C.M Correia) و
ژاك لاسكار(Jacques Laskar) از
مركز تحقيقات علمي فرانسه در شمارهي 4 مجلهي نيچر(Nature) در
ماه ژوئن مدل هايي ارائه دادند كه توضيحاتي در مورد چرخش معكوس
سيارهي زهره را ارائه ميدهند: پس از گذشت مدت زماني طولاني، در
اتمسفر متراكم اين سياره جذر و مد
بالا رفته و اصطكاك بين اتمسفر و سياره به تدريج چرخش زهره كاهش
يافته است تا اينكه متوقف شد و به سمت مخالف شروع به چرخش كرد، در
واقع مثل همان روشي كه كشش ماه باعث جذر ومد در اقيانوس هاي ما
ميشود. اقيانوس هايي كه اصطكاك آنها در حال آهسته كردن گردش زمين
است. كشش خورشيد نيز بر روي اتمسفر زهره نیز تأثير
گذاشته و چرخش آنها را آهسته كرده است. جالب اين است كه خورشيد
همانطور كه يك طرف سياره را گرم مي كند باعث رانده شدن بادهايي به
تمام سطوح زهره مي شـود كه سرعت چرخش زهره را افزايش مي دهند.
لاسكار مي گويد:
موقعيت نهايي زهره حالتی تعادلي
بين اين دو نيرو مي باشند.
در طرح هاي
پيشنهادي، بدون در نظر گرفتن هر نوع چرخشي كه سياره با آن شروع به
حركت كرد، بررسي چرخش معكوس انجام شد. كوريا و لاسكار عنوان مي
كنند كه بسياري از شرايط ابتدايي زهرا را كه اكنون دارد وا مي
دارد. اين تأثير يك خصوصيت بسيار عمومي از چرخش دوراني يك سيارهي
خاكي است با داشتن جوي چگال.