وی به پاس تلاش هايش در جهت تحقق جهانی فارغ از تسليحات اتمی، در سال 1995 در سن 86 سالگی برنده جايزه صلح نوبل شد.

او گفته بود در اختراع بمب اتم شرکت جسته چون از آن وحشت داشت که هيتلر زودتر به آن دست پيدا کند.

جوزف روتبلات (Joseph Rotblat) در لهستان متولد شد و در سال 1939 پس از حمله نازی ها به کشورش به بريتانيا پناهنده شد.

وی در ورشو به عنوان محقق علوم اتمی کار می کرد و در دانشگاه ليورپول اين تحقيقات را پی گرفت.

همسر آقای روتبلات در همان سالها زمانی که قصد داشت در بريتانيا به شوهرش ملحق شود، همراه با چند تن ديگر از همکاران فيزيکدانش توسط نازی ها دستگير و ناپديد شد.

جوزف روتبلات در سال 1944 توسط دولت آمريکا استخدام شد تا به تيم دانشمندانی که در آزمايشگاه لوس آلاموس در ايالت نيومکزيکو سرگرم توسعه بمب اتمی بودند بپيوندد

با تسليم آلمان در جنگ جهانی دوم به نيروهای متفقين، وی اين پروژه را ترک کرد زيرا ژاپن دارای توان اتمی نبود و او هيچگونه توجيه اخلاقی برای ادامه آن تحقيقات نمی ديد.

او به دانشگاه ليورپول بازگشت، و مبارزاتش عليه سلاح های اتمی را که تا پايان عمر ادامه يافت سر گرفت.

او در سال 1957 به آلبرت اينشتين، برتراند راسل و هشت دانشمند برجسته ديگر پيوست تا کنفرانس "پاگواش در باب علوم و امور جهانی" را برگزار کند. آن گروه مخالف تسليحات اتمی که در لندن مستقر بود، همچنين برای تسهيل تماس ها با آنسوی پرده آهنين تلاش می کرد.

برخی محافل با سوءظن به مبارزات آن گروه می نگريستند و روتبلات تا سال 1964 از ورود به آمريکا منع شد.

اما پاگواش به تدريج اعتبار جهانی يافت و موفقيت تلاش ها در قانع کردن ميخائيل گورباچف به ترک رقابت تسليحات اتمی و راضی کردن آمريکا به دست کشيدن از برنامه جنگ ستارگان، به حساب آن ريخته می شود.

'اهداف واقع گرايانه'

پروفسور روتبلات به عنوان رئيس آن گروه نشان های متعدد افتخار دريافت کرد که از آن جمله جايزه صلح آلبرت اينشتين در سال 1992 و مهم تر از همه جايزه صلح نوبل در سال 1995 بود.

در تقديرنامه او آمده بود که کنفرانس پاگواش با تلاش های پشت پرده موفق شده بود دانشمندان را قانع کند "مسئوليت اختراعات خود را به عهده گيرند."

وی در خطابه اش به مناسبت دريافت جايزه نوبل اهداف اين گروه را واقع گرايانه توصيف کرد.

وی گفت: "آنچه ما در پاگواش ترويج می کنيم، يعنی جهانی فارغ از جنگ، از نگاه بسياری يک رويای آرمانگرايانه است. اما اين طور نيست."

پروفسور روتبلات در ماه های پايانی زندگی هنوز فعال بود و با نگارش نامه ای سرگشاده به جورج بوش، رئيس جمهور آمريکا، از او خواست با اجرای معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای "جرأت" خود را به نمايش بگذارد.

وی همچنين به عنوان استاد در بيمارستان "بارت" (Bart) در لندن دانش وسيع خود در زمينه تشعشعات اتمی را به نمايش گذاشت و به يافتن معالجه ای برای سرطان کمک کرد.